واریس پا، رگ‌های بزرگ شده و پیچ‌خورده‌ای هستند که اغلب در پاها دیده می‌شوند. این رگ‌ها زمانی ایجاد می‌شوند که دریچه‌های داخل رگ‌ها به درستی کار نمی‌کنند و باعث تجمع خون در آنها می‌شوند. واریس میتواند باعث درد، خستگی و تورم پا شود. همچنین ممکن است منجر به مشکلات پوستی مانند زخم و تغییر رنگ پوست شود. در این مقاله از سایت کلینیک فخرایی، به بررسی علل، علائم، عوارض و روشهای درمان واریس پا پرداخته میشود.
7 روش کاربردی برای درمان واریس پا
روشهای مختلفی برای مدیریت علائم و بهبود ظاهر پاها وجود دارد که پزشک میتواند با توجه به شدت علائم، هر کدام را پیشنهاد کند. در اینجا 7 روش کاربردی برای درمان واریس آورده شده است:
- ورزش منظم
- حفظ وزن سالم
- اجتناب از ایستادن یا نشستن طولانی مدت
- جوراب‌های واریس
- اسکلروتراپی
- لیزر درمانی
- فلبکتومی
- رادیوفرکوئنسی (RF)
- چسب واریس
واریس پا چیست؟
واریس پا رگ‌های متورم و بزرگ شده‌ای هستند که معمولاً در پاها دیده می‌شوند. آنها زمانی ایجاد می‌شوند که دریچه‌های داخل رگ‌ها به درستی کار نمی‌کنند و باعث میشود خون جمع شود. واریس میتواند باعث درد، خستگی و تورم پا شود. همچنین ممکن است باعث ایجاد مشکلات پوستی مانند زخم و تغییر رنگ پوست شود.
علت ایجاد واریس پا
واریس پا زمانی رخ می‌دهد که دریچه‌های رگ‌های پا به درستی کار نکنند و خون به درستی به قلب بازنگردد. این امر میتواند باعث بزرگ شدن، پیچ‌خوردگی و برجسته شدن رگ‌ها شود. واریس میتواند دردناک باشد و به مرور زمان منجر به مشکلات جدی‌تری مانند زخم‌های پوستی و لخته شدن خون شود. علل مختلفی می‌توانند منجر به واریس پا شوند، از جمله:
- ضعف یا آسیب دریچه‌های رگ: دریچه‌های رگ‌ها مانند دریچه‌های قلب عمل می‌کنند و به جریان خون به سمت بالا به سمت قلب کمک می‌کنند. هنگامی که دریچه‌ها ضعیف یا آسیب‌دیده می‌شوند، خون میتواند به عقب برگردد و در رگ‌ها جمع شود و باعث واریس شود.
- افزایش فشار در رگ‌ها: هر چیزی که فشار را در رگ‌های پا افزایش دهد، میتواند خطر ابتلا به واریس را افزایش دهد مانند بارداری یا اضافه وزن زیاد.
علت واریس پا در جوانی
در حالی که واریس پا بیشتر در افراد مسن شایع است، افراد جوان نیز می‌توانند به آن مبتلا شوند. در واقع، طبق برخی تخمین‌ها، تا 25 درصد از افراد زیر 30 سال دچار واریس هستند. علل متعددی برای واریس در جوانان وجود دارد، از جمله:
- وراثت
- چاقی
- بارداری
- استفاده از قرص‌های ضد بارداری
- سابقه لخته شدن خون
علاوه بر این، برخی از شرایط خاص پزشکی نیز میتواند خطر ابتلا به واریس را در جوانان افزایش دهد، از جمله:
- کمبود پروتئین C یا S
- بیماری فیبروکیستیک
- سندرم مارفان
علائم واریس پا چیست؟
همانطور که گفته شد، واریس پا زمانی رخ می‌دهد که رگ‌های پا بزرگ شده و برآمده می‌شوند. این امر به دلیل دریچه‌های ضعیف یا آسیب‌دیده در رگ‌ها اتفاق می‌افتد که به خون اجازه می‌دهد به عقب جریان یابد و جمع شود. واریس میتواند باعث درد، خستگی و تورم پا شود. همچنین ممکن است باعث ایجاد مشکلات پوستی مانند زخم و تغییر رنگ پوست شود. علائم شایع واریس پا عبارتند از:
- رگ‌های بزرگ شده و برآمده که به رنگ آبی یا بنفش هستند
- درد، به خصوص در پاها و مچ پا
- خستگی پاها
- تورم پاها، به خصوص در مچ پا و پا
- احساس سنگینی یا ضربان در پاها
- خارش یا سوزش در اطراف رگ‌های واریسی
- زخم‌های پوستی در پاها، به خصوص در مچ پا
- تغییر رنگ پوست در اطراف رگ‌های واریسی، مانند قهوه‌ای شدن یا لکه‌های قرمز
در برخی موارد، واریس ممکن است منجر به عوارض جدی‌تری مانند:
- لخته شدن خون
- زخم‌های پوستی
- تغییرات پوستی
انواع واریس پا
واریس پا را می‌توان به چند دسته کلی تقسیم کرد که در ادامه به بررسی آنها پرداخته میشود:
بر اساس محل
- واریس ورید صافن بزرگ: این شایع‌ترین نوع واریس است و در امتداد قسمت داخلی ساق پا از مچ پا تا کشاله ران ظاهر میشود.
- واریس ورید صافن کوچک: این نوع واریس در پشت ساق پا و پشت زانو ظاهر میشود.
- واریس شاخه‌ای: این نوع واریس از ورید صافن اصلی منشعب میشود و به صورت تکه‌تکه و برآمده در زیر زانو دیده میشود.
- واریس مشبک و عنکبوتی: این نوع واریس به صورت رگ‌های ریز و ظریف زیرپوستی در ناحیه‌ای به اندازه ۲ تا ۳ میلی‌متر ظاهر میشود. واریس عنکبوتی ریزتر از واریس مشبک است و درست در زیر پوست قرار دارد.
بر اساس شدت
- واریس خفیف: در این نوع، رگ‌های واریسی ظریف و سطحی هستند و ممکن است فقط از نظر زیبایی برای بیمار ایجاد نگرانی کنند.
- واریس متوسط: در این نوع، رگ‌های واریسی بزرگ‌تر هستند، در زیر پوست برآمده شده‌اند و معمولاً رنگ آنها کبود است.
- واریس پیشرفته: در این نوع، واریس بسیار شدید است، رگ‌ها به شدت متورم شده‌اند و ممکن است زخم‌های پوستی و لخته شدن خون ایجاد شود.
بر اساس ظاهر
- واریس طنابی: این نوع واریس به صورت رگ‌های برجسته و پیچ‌خورده ظاهر میشود.
- واریس کیسه‌ای: این نوع واریس به صورت کیسه‌های متورم و پیچ‌خورده ظاهر میشود.
توجه: این فقط یک طبقه‌بندی کلی از انواع واریس پا است و ممکن است واریس در افراد مختلف ترکیبی از این ویژگی‌ها را داشته باشد. تشخیص دقیق نوع واریس و شدت آن توسط پزشک متخصص انجام میشود.
علاوه بر این، برخی از اصطلاحات دیگر نیز در مورد واریس پا استفاده میشود، از جمله:
- واریس تلانژکتاتیک: این اصطلاح به رگ‌های ریز و ظریف قرمز یا بنفش که در سطح پوست ظاهر می‌شوند، اشاره دارد.
- واریس‌های عمیق: این نوع واریس در زیر عضلات پا قرار دارد و ممکن است قابل مشاهده نباشد.
- واریس‌های ثانویه: این نوع واریس به دلیل انسداد یا آسیب به رگ‌های عمیق ایجاد میشود.
درمان خانگی واریس پا
روشهای درمانی خانگی چه برای درمان واریس پا چه برای هر بیماری دیگری، از روشهای محبوب افراد هستند و ترجیح می‌دهند ابتدا مشکلات سلامتی خود را تا حد امکان با روشهای خانگی حل کنند. چند روش خانگی برای درمان واریس پا وجود دارد، از جمله:
- پوشیدن جوراب‌های واریس
- ورزش
- تناسب وزن
- استفاده از کمپرس سرد
- مصرف غذاهای سالم
- استفاده از گیاهان دارویی
- استفاده از پماد واریس
پوشیدن جوراب واریس
جوراب‌های واریس، که به جوراب‌های فشاری نیز معروف هستند، نوعی جوراب هستند که برای کمک به بهبود گردش خون در پاها طراحی شده‌اند. آنها با اعمال فشار ملایم به پاها کار می‌کنند، که به حرکت خون از پاها به سمت قلب کمک می‌کند. جوراب‌های واریس می‌توانند برای کمک به درمان یا جلوگیری از واریس، که رگ‌های بزرگ شده و برآمده در پاها هستند، استفاده شوند. واریس میتواند باعث درد، خستگی و تورم پا شود. همچنین ممکن است باعث ایجاد مشکلات پوستی مانند زخم و تغییر رنگ پوست شود. جوراب‌های واریس در سطوح مختلف فشار موجود هستند:
- جوراب‌های فشاری کم فشار: این جوراب‌ها بدون نسخه در داروخانه‌ها و فروشگاه‌های لوازم پزشکی موجود هستند. آنها برای افراد مبتلا به واریس خفیف یا برای کسانی که در معرض خطر ابتلا به واریس مانند افراد باردار یا کسانی که برای مدت طولانی می‌ایستند یا می‌نشینند، مناسب هستند.
- جوراب‌های فشاری متوسط: این جوراب‌ها باید با نسخه پزشک تجویز شوند. آنها برای افراد مبتلا به واریس متوسط یا کسانی که ورم پا دارند، مناسب هستند.
- جوراب‌های فشاری بالا: این جوراب‌ها باید با نسخه پزشک تجویز شوند. آنها برای افراد مبتلا به واریس شدید یا کسانی که زخم پا دارند، مناسب هستند.
ورزش
ورزش تأثیر مثبتی بر واریس پا دارد و میتواند به روشهای مختلف به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به این بیماری کمک کند. فواید ورزش برای واریس پا عبارت است از:
- بهبود گردش خون
- تقویت عضلات پا
- کاهش وزن
- کاهش درد و ورم
- پیشگیری از لخته شدن خون
تناسب وزن
حفظ تناسب وزن یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که می‌توانید برای جلوگیری از واریس یا کاهش علائم آن انجام دهید. اضافه وزن فشار بیشتری به پاها وارد می‌کند و میتواند جریان خون را در رگ‌ها مختل کند که این امر خطر ابتلا به واریس را افزایش می‌دهد.
کمپرس سرد
استفاده از کمپرس سرد میتواند روشی مؤثر برای کاهش درد، التهاب و ورم ناشی از واریس پا باشد. سرما رگ‌های خونی را منقبض می‌کند و به کاهش جریان خون در ناحیه آسیب‌دیده کمک می‌کند. این امر میتواند به نوبه خود به کاهش درد و تورم کمک کند.
مصرف غذاهای سالم
رژیم غذایی سالم نقش مهمی در جلوگیری از واریس و کاهش علائم آن دارد. با مصرف غذاهای سالم می‌توانید به تقویت رگ‌ها، بهبود گردش خون و کاهش التهاب کمک کنید که همگی در پیشگیری از واریس و درمان آن موثر هستند.
استفاده از گیاهان دارویی
برخی مطالعات نشان داده‌اند که برخی از گیاهان ممکن است به کاهش علائم مانند درد، التهاب و ورم کمک کنند. گیاهان دارویی که به طور سنتی برای واریس استفاده می‌شوند:
- بو مادران: این گیاه به دلیل خواص ضد التهابی و ضد ورمی که دارد، برای تسکین درد و ورم ناشی از واریس استفاده میشود.
- زردچوبه: زردچوبه حاوی کورکومین است که یک ترکیب ضد التهابی قوی است. برخی تحقیقات نشان داده‌اند که کورکومین ممکن است به بهبود گردش خون و کاهش علائم واریس کمک کند.
- اسطوخودوس: اسطوخودوس به دلیل خواص آرامش‌بخش و ضد التهابی که دارد، برای تسکین درد و ورم ناشی از واریس استفاده میشود.
- شاه بلوط هندی: شاه بلوط هندی به دلیل خواص ضد التهابی و ضد ورمی که دارد، برای بهبود گردش خون و کاهش علائم واریس استفاده میشود.
- برگ انگور: برگ انگور به دلیل خواص ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی که دارد، برای بهبود گردش خون و کاهش علائم واریس استفاده میشود.
استفاده از پماد واریس
پماد واریس، که به عنوان کرم واریس نیز شناخته میشود، نوعی درمان موضعی است که برای کاهش علائم واریس مانند درد، تورم، خارش و احساس سنگینی در پاها استفاده میشود. پماد واریس حاوی ترکیبات مختلفی است که به طور کلی به یکی از دو دسته اصلی زیر طبقه‌بندی می‌شوند:
- مواد وازوکنستریکتور: این مواد رگ‌های خونی را منقبض می‌کنند و به کاهش جریان خون در رگ‌های واریسی کمک می‌کنند.
- مواد ضد التهابی: این مواد التهاب و تورم را در رگ‌های واریسی کاهش می‌دهند.
چه زمانی برای درمان واریس پا به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر باید برای درمان واریس پا به پزشک مراجعه کنید:
علائم شایع:
- درد، تورم یا سنگینی در پاها، به خصوص در قسمت پایین ساق پا
- خارش یا سوزش در پاها
- ظاهر شدن رگ‌های برجسته، متورم یا بنفش یا آبی در پاها
- خستگی پاها، به خصوص بعد از ایستادن یا نشستن طولانی مدت
- زخم یا تغییر رنگ پوست در اطراف رگ‌های واریسی
علائم جدی‌تر:
- لخته شدن خون در پاها (لخته شدن ورید عمقی)
- زخم‌های باز یا عفونی در پاها
- تغییر رنگ پوست به قهوه‌ای یا سیاه (گانگرن)
چه زمانی باید فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- اگر درد ناگهانی و شدید در پاها دارید.
- اگر قرمزی، گرما یا حساسیت به لمس در پاها دارید.
- اگر تب دارید.
- اگر لکه‌های تیره یا بثورات پوستی روی پاها دارید.
روشهای پزشکی برای درمان واریس پا
روشهای مختلفی برای درمان واریس پا وجود دارد که پزشک با توجه به شدت واریس مناسب‌ترین روش را انتخاب می‌کند. برخی از روشهای رایج عبارتند از:
- اسکلروتراپی
- لیزر درمانی
- جراحی
اسکلروتراپی
اسکلروتراپی یک روش درمانی سرپایی و غیرجراحی است که برای از بین بردن رگ‌های واریسی و عنکبوتی پا استفاده میشود. در این روش، یک محلول شیمیایی به نام اسکلروزانت به داخل رگ‌های واریسی تزریق میشود. این محلول باعث تحریک دیواره رگ شده و آن را ملتهب و سفت می‌کند و در نهایت منجر به بسته شدن و از بین رفتن رگ میشود.
لیزردرمانی
لیزر درمانی یکی از روشهای محبوب برای درمان واریس پا است. در این روش، از لیزر برای گرم کردن و از بین بردن دیواره رگ‌های واریسی استفاده میشود. گرمای لیزر باعث انعقاد و انسداد رگ میشود و به مرور زمان رگ از بین می‌رود. انواع درمان واریس با لیزر به شکل زیر است:
- لیزر اندوونوس (EVL): در این روش، یک فیبر لیزری نازک به داخل رگ واریسی وارد میشود و از داخل، رگ را گرم می‌کند.
- لیزر زیرپوستی (SSLT): در این روش، لیزر از روی پوست به رگ واریسی تابانده میشود و از طریق پوست، رگ را گرم می‌کند.
عمل جراحی
جراحی برای درمان واریس پا، که به عنوان فلبکتومی نیز شناخته میشود، روشی است که برای برداشتن رگ‌های واریسی استفاده میشود. واریس رگ‌های بزرگ شده و برآمده‌ای هستند که در پاها دیده می‌شوند. آنها زمانی ایجاد می‌شوند که دریچه‌های داخل رگ‌ها به درستی کار نمی‌کنند و باعث میشود خون جمع شود. واریس میتواند باعث درد، خستگی و تورم پا شود. همچنین ممکن است باعث ایجاد مشکلات پوستی مانند زخم و تغییر رنگ پوست شود. دو نوع اصلی جراحی برای درمان واریس پا وجود دارد:
- فلبکتومی سنتی: در این روش، جراح یک برش در پوست ایجاد می‌کند و سپس ورید واریسی را با دست یا با استفاده از ابزار مخصوص خارج می‌کند.
- فلبکتومی اندوواسکولار: این روش با استفاده از کاتتر و لیزر یا رادیوفرکانسی انجام میشود. کاتتر از طریق یک برش کوچک در پا وارد ورید واریسی میشود. سپس لیزر یا رادیوفرکانسی برای از بین بردن ورید از داخل استفاده میشود.
فلبکتومی برای درمان واریس پا معمولاً به صورت سرپایی انجام میشود، به این معنی که نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارید.
نتیجه گیری
در این مقاله از کلینیک فخرایی، به درمان واریس پا پرداخته شد. واریس پا میتواند مشکلی آزار دهنده و مختل کننده فعالیت‌های روزانه باشد که خوشبختانه دارای روشهای درمانی متنوعی است. با مراجعه به پزشک می‌توان بهترین روش درمان واریس پا را دریافت کرد.
