ریزش مو هورمونی چیست و نحوه درمان آن

اگر با ریزش موی ناگهانی و شدید مواجه شده‌اید، ممکن است این مشکل ناشی از تغییرات هورمونی باشد. هورمون‌هایی مانند استروژن، تستوسترون و کورتیزول نقش مهمی در چرخه رشد مو دارند و عدم تعادل آن‌ها می‌تواند منجر به ریزش مو شود. برای تشخیص دقیق، علائمی مانند تغییرات قاعدگی، مشکلات پوستی و افزایش وزن را بررسی کنید. درمان این مشکل شامل روش‌های دارویی، خانگی و کلینیکی است که بسته به شرایط فردی شما توسط پزشک متخصص تجویز می‌شود.

ریزش مو تا حد مشخصی در طول روز مجاز و طبیعی است؛ اما زمانی که متوجه تغییر الگوی ریزش موهای خود می‌شوید و با مواردی مثل نازک شدن موها و ریزش شدید آن‌ها روبه‌رو می‌شوید یعنی زمان آن رسیده به‌طور جدی‌تری به این مشکل نگاه کنید و به دنبال منشاء این مشکل باشید.

هورمون‌های ما مثل رهبران یک ارکستر هستند. زمانی که یکی از آن‌ها از ریتم همیشگی خود خارج شود، تمام سیستم بدن دچار اختلال می‌شوند. ریزش مو هورمونی یکی از علائمی است که این ناهماهنگی را به شما نشان می‌دهد؛ اما جای نگرانی نیست. در ادامه به شما خواهیم گفت در چنین مواقعی باید چکار کنید و چطور مشکل پیش آمده را تشخیص دهید.

ریزش مو هورمونی چیست و چگونه اتفاق می‌افتد؟

هر تار از موهای شما یک چرخه رشد دارد و از آنجایی که هورمون‌ها وظیفه کنترل این چرخه را دارند؛ به راحتی می‌توانند باعث ریزش مو بشوند. چرخه مو به این شکل است که هر فولیکول آن به مدت 2 تا 7 سال در چرخه رشد قرار دارد و در این زمان به‌طور فعال رشد می‌کند.

مرحله بعدی، فاز انتقال است که در این زمان رشد موها کندتر شده و فولیکول‌ها کوچک‌تر از قبل می‌شوند. حدود دو هفته بعد از مرحله انتقال، نوبت به فاز استراحت می‌رسد که در این مرحله رشد فولکیول‌ها به‌طور کامل قطع شده و مو‌ها می‌ریزند.

به‌طور طبیعی هر روز حدود 10 تا 15 درصد فولیکول‌های موی شما در فاز استراحت یا ریزش قرار دارند که کاملا طبیعی است؛ اما مشکل از زمانی شروع می‌شود که برخی هورمون‌هایی که در چرخه رشد مو تاثیر دارند، با عملکرد نادرست و عدم تعادل باعث افزایش این ریزش بشوند. به این نوع ریزش مو، ریزش مو هورمونی گفته می‌شود.

علل اصلی ریزش موی هورمونی چیست؟

قبل از آنکه بخواهیم درباره روش‌های درمان ریزش مو هورمونی صحبت کنیم، بهتر است بدانیم اصلا چرا این مشکل به وجود می‌آید و علل اصلی ابتلا به آن شامل چه مواردی می‌شوند؟

• تغییرات شدید هورمونی مثل یائسگی، بارداری و….
• افزایش سن و کاهش تولید برخی هورمون‌ها
• دلایل ژنتیکی و وراثت
• استفاده از برخی داروها
• برخی بیماری‌ها
• استرس و اضطراب شدید و مداوم

چه هورمونی باعث ریزش مو می‌شود؟

تمام هورمون‌هایی که در بدن وجود دارند، باعث ریزش موی هورمونی نمی‌شوند. تنها چند هورمون موثر در چرخه ریزش هستند که می‌توانند بر میزان ریزش مو اثرگذار باشند. این هورمون‌ها عبارت‌اند از:

۱. هورمون تیروئید

پرکاری تیروئید و افزایش بیش‌ از اندازه این هورمون در بدن، باعث مختل شدن چرخه رشد مو شده و با تغییراتی مثل نازک شدن، خشک شدن و ریزش موهای شما همراه خواهد بود.

۲. هورمون کورتیزول

هورمون کورتیزول از غدد فوق کلیوی ترشح می‌شود و به‌طور مستقیم با استرس و اضطراب مرتبط است. این هورمون یکی از مهم‌ترین هورمون‌هایی است که باعث ریزش مو می‌شود. افزایش این هورمون با کوتاه کردن چرخه رشد موها، باعث می‌شود فولیکول‌های موی شما زودتر از زمان طبیعی وارد فاز استراحت و ریزش شوند.

۳. هورمون استروژن

هورمون استروژن به‌طور مستقیم با رشد موها ارتباط دارد و باعث افزایش استحکام کف سر برای نگهداری تار موهای شما می‌شود. نحوه تاثیر استروژن بر ریزش مو به این شکل است که با اتصال به گیرنده روی فولیکول‌های مو، فاز رشد موها را تقویت می‌کند.

تأثیر استروژن و پروژسترون بر مو به شکلی است که وقتی این هورمون‌ها بیشتر ترشح می‌شوند مثل زمان بارداری موهای شما ضخیم‌تر و زیباتر از هرزمان دیگری خواهد شد. از طرف دیگر با کاهش این هورمون فولیکول‌ها، فاز رشد موها کاهش یافته و مدت زمان فاز استراحت آن‌ها افزایش پیدا می‌کند.

۴. هورمون تستوسترون

ریزش موی هورمونی فقط در ارتباط با هورمون‌ها زنانه نیست. تستوسترون و ریزش مو آنقدر ارتباط تنگاتنگی باهم دارند که تغییرات آن یکی از مهم‌ترین دلایل ریزش موی هورمونی است.

زمانی که میزان ترشح این هورمون در بدن افزایش پیدا کند، باعث ریزش شدید موهای سر و رشد موهای زائد و ضخیم در قسمت‌های دیگر بدن می‌شود. علاوه‌بر آن زمانی که تستوسترون به هورمون دی هیدروتستوسترون تبدیل شود، باعث بیماری آلوپسی آندروژنیک نیز خواهد شد.

شناسایی علائم ریزش موی هورمونی

حالا که تا حدودی با ریزش موی هورمونی آشنا شدید حتما برایتان سوال شده از کجا بفهمیم ریزش موی هورمونی است؟ با وجود اینکه ریزش مو هورمونی یکی از شایع‌ترین انواع ریزش مو به شمار می‌رود؛ اما نمی‌توان هر نوع ریزشی را هورمونی دانست. در ادامه به برخی از علائم ریزش مو ناشی از تغییرات هورمونی اشاره خواهیم کرد.

1. تغییرات در قاعدگی

یکی از نشانه‌هایی که می‌تواند به خانم‌ها کمک کند تا ریزش مو هورمونی خود را تشخیص دهند، تغییرات در قاعدگی آن‌هاست. با اینکه تغییرات در این موضوع می‌تواند علل مختلفی داشته باشد؛ اما یکی از اصلی‌ترین علل آن عدم تعادل هورمونی است.

2. الگوی مشخص ریزش مو

• در مردان: ریزش از ناحیه شقیقه‌ها شروع می‌شود و به عقب رفتن خط رویش مو (مخصوصاً در ناحیه پیشانی و فرق سر) منجر می‌شود. این نوع ریزش اغلب به شکل حرف M دیده می‌شود.
• در زنان: موها به طور یکنواخت در سراسر سر نازک می‌شوند، به‌ویژه در فرق سر و تاج سر. معمولاً خط رویش پیشانی حفظ می‌شود، اما تراکم مو کاهش پیدا می‌کند.

3. نازک شدن تدریجی تارهای مو

یکی از نشانه‌های اولیه این است که موها به مرور زمان نازک‌تر، ضعیف‌تر و شکننده‌تر می‌شوند. به جای اینکه دسته‌ای از مو بریزد، تراکم و ضخامت کلی مو کاهش پیدا می‌کند.

4. افزایش ریزش مو در شرایط خاص

• بعد از بارداری (ریزش موی پس از زایمان)
• شروع یا قطع مصرف داروهای هورمونی (مثل قرص‌های ضدبارداری)
• دوران یائسگی یا تغییرات بزرگ هورمونی دیگر
• بیماری‌های تیروئید یا سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)

5. مشکلات پوستی

عدم تعادل هورمونی به‌جز ریزش موها با مشکلات دیگری نیز همراه است. تیرگی و کدر شدن پوست صورت، لک‌های پوستی، آکنه و… جزو نشانه‌هایی در پوست شما هستند که به تغییرات هورمونی در بدنتان اشاره دارند.

6. علائم جنسی

بارزترین نشانه تغییر در سطح استروژن یا تستوتسرون، علائم جنسی است. زمانی که استروژن خون شما کاهش پیدا کند در کنار سایر مشکلات، درگیر مشکلاتی چون کم شدن میل جنسی، درد هنگام رابطه جنسی یا خشکی واژن نیز خواهید شد. موارد ذکر شده نشانه‌هایی هستند که در یائسگی نیز به دلیل کاهش استروژن به وجود می‌آیند و علت ریزش موی ناشی از یائسگی نیز به شمار می‌روند.

7. تغییر وزن

افزایش وزن شدید، ناگهانی و بدون علت نیز یکی از علائم عدم تعادل هورمونی است. اختلالات تیروئید، سندرم تخمدان پلی کیستیک یا سندرم کوشینگ نیز جزو بیماری‌هایی هستند که به علت تغییرات هورمونی اتفاق می‌افتند و با افزایش وزن و ریزش مو همراه هستند.

8. مشکل در خواب و خلق‌وخو

با کاهش سطح استروژن خون، سرتونین که باعث تثبیت خلق‌و‌خو می‌شود نیز کاهش پیدا می‌کند و باعث ایجاد مشکل در خواب افراد و همچنین مشکلاتی مثل افسردگی، تحریک‌پذیری عصبی یا استرس و اضطراب خواهد شد.

9. مشکلات گوارشی

هورمون‌های استروژن و پروژسترون نقش کلیدی و مهمی در متابولیسم بدن‌تان دارند و باعث تنظیم و تعادل دستگاه گوارش شما خواهند شد. زمانی که سطح این هورمون‌ها در بدن تغییر کنند، باعث آسیب دیدن روده و کاهش فعالیت سیستم گوارش شما نیز خواهند شد.

روش‌های درمان ریزش مو هورمونی

خوشبختانه ریزش مو هورمونی یک مشکل دائمی نیست. اتفاقا برخلاف تصوری که اکثر افراد درباره این مشکل دارند، برای درمان این نوع ریزش مو روش‌های مختلف و متعددی وجود دارد.

با اینکه درمان ریزش مو هورمونی در زنان با درمان ریزش مو هورمونی مردان متفاوت است و روش درمانی مناسب هرکس را تنها یک پزشک متخصص می‌تواند تشخیص دهد؛ اما برای اینکه آشنایی کلی با روش‌های درمانی این مشکل داشته باشید و خیال‌تان از این بابت آسوده باشد در ادامه به انواع روش‌های درمان ریزش مو هورمونی اشاره خواهیم کرد.

1. دارو و قرص ریزش موی هورمونی

داروهای هورمونی مختلفی برای به تعادل رساندن سطح هورمون‌های بدن وجود دارند که با توجه به نوع و شدت ریزش موها برای افراد تجویز می‌شوند. معروف‌ترین و بهترین قرص برای ریزش مو هورمونی را در ادامه به شما معرفی خواهیم کرد.

• داروی فیناستراید
• داروی دوتاستراید
• اسپیرونولاکتون
• سیپروترون اسپات
• محلول موضعی ماینوکسیدیل
• استفاده از قرص آهن
• مکمل‌های غذایی و انواع ویتامین‌های B، D، C، A، E و…

2.  درمان‌‌های خانگی ریزش موی هورمونی

با اینکه به‌ نظر می‌رسد درمان ریزش مو هورمونی تنها با روش‌های پزشکی و دارو درمانی ممکن است؛ اما گاهی اوقات روش‌های ساده و خانگی در این مورد بهتر جواب می‌دهند. علاوه‌برآن بهترین روش برای جلوگیری از ریزش مو هورمونی روش‌های خانگی و ساده‌ای است که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

• کنترل استرس و اضطراب
• اتخاذ سبک زندگی و رژیم غذایی مناسب و سالم
• تقویت موها با استفاده از درمان‌های گیاهی
• کاهش آسیب‌رسانی به موها
• ورزش کردن و فعالیت بدنی

3. روش‌‌های کلینیکی برای درمان ریزش موی هورمونی

اگر ریزش موهای شما آنقدر پیشرفته باشد که راه‌های ساده‌تر مثل دارو درمانی و روش‌های خانگی برای درمان آن موثر نباشند، روش‌های کلینیکی و کمی‌تهاجمی‌تر بهترین انتخاب برای درمان ریزش مو هورمونی خواهند بود. روش‌هایی مثل:

• کاشت مو

کاشت مو یک روش دائمی برای جبران موهای از دست رفته است. در این روش، گرافت‌های مو از نواحی مقاوم به ریزش (مثل پشت سر) برداشته و به نواحی کم‌پشت یا طاس پیوند زده می‌شوند. این روش معمولاً برای افرادی مناسب است که ریزش مو به مرحله پیشرفته رسیده باشد.

• پی‌آرپی مو

در پی‌آرپی مو، خون فرد گرفته شده و پس از جداسازی پلاکت‌های غنی از فاکتور رشد، مجدداً به پوست سر تزریق می‌شود. پی‌آرپی با تحریک فولیکول‌های ضعیف، می‌تواند رشد موها را تقویت کند و به بهبود ضخامت موها کمک نماید.

• لیزر درمانی

لیزر درمانی با استفاده از لیزرهای کم‌توان (Low-Level Laser Therapy – LLLT) انجام می‌شود که فولیکول‌های مو را تحریک کرده و روند خونرسانی به پوست سر را افزایش می‌دهد. این تکنیک باعث کند شدن روند ریزش و تحریک رشد موهای جدید می‌شود.

• میکرونیدلینگ مو

میکرونیدلینگ مو شامل ایجاد سوراخ‌های بسیار ریز روی پوست سر با استفاده از سوزن‌های ظریف است. این تحریک مکانیکی تولید کلاژن را افزایش داده و جذب داروها یا سرم‌های تقویتی مو را بهبود می‌بخشد، در نتیجه به رشد بهتر موها کمک می‌کند.

• هورمون درمانی

در مواردی که ریزش مو به اختلالات هورمونی خاصی (مانند افزایش آندروژن‌ها یا مشکلات تیروئید) مرتبط باشد، درمان‌های هورمونی می‌توانند بسیار موثر باشند. این درمان‌ها ممکن است شامل مصرف داروهای تعدیل‌کننده هورمون یا درمان جایگزینی هورمونی باشد که باید حتماً تحت نظر پزشک انجام شود.

تفاوت درمان ریزش موی هورمونی در مردان و زنان

با اینکه اختلالات هورمونی و تأثیر آن بر مو یک بیماری شایع برای خانم‌ها و آقایان است؛ اما نوع درمان این بیماری برای هرکدام از آن‌ها متفاوت است. درواقع از آنجایی که نوع و حجم هورمون‌ها به‌خصوص هورمون‌هایی مثل تستوتسرون در بدن خانم‌ها و آقایان متفاوت است، گاهی اوقات نمی‌توان از درمان‌های مشابه برای آن‌ها استفاده کرد.

برای مثال داروی فیناستراید به راحتی و در اکثر مواقع برای درمان آلوپسی آندروژنیک آقایان تجویز می‌شود؛ چراکه عوارض زیادی برای آن‌ها ندارد؛ اما همین دارو برای همین مشکل به سختی و تنها در موارد بسیار نادر و خاص برای خانم‌ها تجویز می‌شود.

حتی در مواردی مثل استفاده از داروهای گیاهی یا اصلاح سبک زندگی نیز، با توجه به تفاوت‌های بدن خانم‌ها و آقایان نمی‌توان از یک الگوی مشابه برای درمان آن‌ها استفاده کرد.

به همین علت است که تا این حد بر مراجعه به پزشک متخصص تاکید می‌شود. زمانی که شما به یک مرکز درمانی معتبر مثل کلینیک تخصصی فخرایی مراجعه می‌کنید، از همان توسط پزشکان متخصص معاینه می‌شوید و براساس نوع ریزش مو، میزان پیشرفت آن و سایر موارد تخصصی‌تر بهترین روش درمانی برای شما انتخاب می‌شود.

بدین ترتیب به‌جای اینکه مدام در مطب پزشکان باشید یا به دنبال داروها و روش‌های غیراصولی و ترند درمان ریزش مو باشید، یک‌بار برای همیشه به‌صورت ریشه‌ای و اصولی مشکل‌تان را درمان خواهید کرد.

جمع‌بندی

مهم‌ترین چیزی که تمام افراد باید یاد بگیرند، داشتن آگاهی کامل و مناسب درباره بدن‌شان است. زمانی که شما به بدن خود آگاهی درستی داشته باشید، به راحتی متوجه علائم هشدار آن خواهید شد و همین موضوع به شما کمک می‌کند تا قبل از وقوع یک مشکل بزرگ بتوانید آن را مدیریت کنید.

ریزش مو هورمونی با اینکه یک مشکل جدی و شایع است؛ اما اگر علائم آن را بشناسید و در زمان مناسب برای درمان آن اقدام کنید به راحتی قابل درمان است. گاهی اوقات درمان این نوع ریزش آنقدر ساده است که با چند تغییر کوچک در سبک زندگی‌تان نیز می‌توانید آن را متوقف کنید.

اگر حالا بعد از مطالعه این مقاله به نوع ریزش موهای خود یا علائم‌تان شک کرده‌اید، همین حالا اولین قدم برای شناخت بیشتر از بدن‌تان را بردارید و تایم مشاوره با متخصصان را در کلینیک فخرائی رزرو کنید. مشورت با یک پزشک بهترین کاری است که در حق بدن‌تان می‌توانید انجام دهید.