شوره سر، مشکلی رایج و گاه خجالتآور که با پوستههای سفید و خشک روی پوست سر خود را نشان میدهد، میتواند رنج و آزردگی خاطر بسیاری از افراد را به دنبال داشته باشد. اگرچه این عارضه به طور کامل قابل درمان نیست، خوشبختانه راههای متعددی برای کنترل و التیام آن وجود دارد. در این مقاله از سایت کلینیک فخرایی ضمن بررسی علل و عوامل زمینهساز این مشکل، روشهای مختلف درمانی، از جمله شامپوهای ضدشوره، درمان شوره سر به روشهای خانگی و راهحلهای پیشگیرانه را مورد بحث قرار خواهیم داد.
شوره سر چیست و چه علائمی دارد؟
شوره سر، عارضهای پوستی است که با پوسته ریزی پوست سر مشخص میشود. این پوستهها که به رنگ سفید یا زرد هستند، میتوانند خشک یا چرب باشند و اغلب با خارش و گاه قرمزی پوست سر همراه باشند. علائم شوره سر متنوع و شامل موارد زیر هستند:
- پوسته ریزی پوست سر: پوستههای سفید یا زرد رنگ که روی پوست سر، موها و گاه شانهها دیده میشوند.
- خارش: خارش خفیف تا شدید پوست سر
- قرمزی: قرمزی و التهاب پوست سر (در برخی موارد)
شوره سر به دو نوع مختلف تقسیم بندی میشود که عبارت است از:
- شوره سر خشک: این نوع شوره سر با پوستههای سفید و خشک همراه است که به راحتی از پوست سر جدا میشوند.
- شوره سر چرب: این نوع شوره سر با پوستههای زرد رنگ و چرب همراه است که به پوست سر میچسبند.
روشهای مؤثر درمان خانگی شوره سر
وقتی صحبت از مراقبت از مو و پوست سر میشود، بیشتر افراد علاقه به درمان خانگی و سنتی دارند. درمان شوره سر هم نیز از این قاعده مستثنی نیست و در ابتدا افراد ترجیح میدهند تا شوره سر خود را با روشهای خانگی درمان کنند. روشهایی که اغلب برای درمان شوره سر به طور خانگی دنبال میشوند شامل استفاده از موارد زیر هستند:
- روغن درخت چای
- روغن نارگیل
- آلوئه ورا
- سرکه سیب
- ماست
- نمک
- روغن زیتون
- حنا
- روغن کنجد
- جوش شیرین
روغن درخت چای
روغن درخت چای دارای خواص ضد قارچی و ضد التهابی است که ممکن است به کاهش رشد قارچی که میتواند باعث شوره سر شود کمک کند. یک مطالعه کوچک نشان داد که استفاده از شامپوی حاوی 2٪ روغن درخت چای به مدت 4 هفته به طور قابل توجهی شوره سر را کاهش میدهد. چند قطره روغن درخت چای را به شامپوی خود اضافه کنید یا چند قطره را با روغن حامل مانند روغن نارگیل مخلوط کرده و روی پوست سر خود ماساژ دهید. بگذارید 15 تا 30 دقیقه بماند و سپس بشویید.
روغن نارگیل
روغن نارگیل یک مرطوب کننده طبیعی است که میتواند به کمک مرطوب شدن پوست سر، به کاهش پوسته پوسته شدن کمک کند. هیچ مطالعه علمی برای تأیید استفاده از روغن نارگیل برای شوره سر وجود ندارد، اما برخی افراد آن را مفید میدانند. روغن نارگیل را گرم کنید تا مایع شود و سپس آن را روی پوست سر خود ماساژ دهید. بگذارید یک شب بماند و سپس بشویید.
آلوئه ورا
آلوئه ورا دارای خواص ضد التهابی و ضد میکروبی است که میتواند به تسکین پوست سر خارش دار و تحریک شده کمک کند. یک مطالعه کوچک نشان داد که استفاده از ژل آلوئه ورا به مدت دو هفته به طور قابل توجهی خارش پوست سر را کاهش میدهد. ژل آلوئه ورا را مستقیماً روی پوست سر خود بمالید و بگذارید 30 دقیقه بماند و سپس بشویید.
سرکه سیب
سرکه سیب یک اسید طبیعی است که میتواند به متعادل کردن سطح pH پوست سر شما کمک کند و رشد قارچ را کاهش دهد. دو قاشق غذاخوری سرکه سیب را با یک فنجان آب مخلوط کنید. این محلول را بعد از شامپو به عنوان آخرین آبکشی استفاده کنید و از آبکشی خودداری کنید.
ماست
استفاده از ماست به عنوان یکی از روشهای خانگی درمان شوره سر رایج است. برخی از مطالعات محدود نشان دادهاند که استفاده از ماست به عنوان ماسک مو ممکن است به کاهش شوره سر کمک کند. ماست به دلیل خواص ضد قارچی و ضد التهابی که دارد ممکن است به این امر کمک کند. اسید لاکتیک موجود در ماست میتواند به متعادل کردن سطح pH پوست سر کمک کند که ممکن است به کاهش رشد قارچی که میتواند باعث شوره سر شود کمک کند.
نمک
تحقیقات محدودی در مورد اثربخشی نمک برای درمان شوره سر وجود دارد. برخی از این مطالعات نشان دادهاند که استفاده از شامپوهای حاوی نمک دریایی ممکن است به کاهش شوره سر کمک کند، اما تحقیقات بیشتری برای تأیید این موضوع مورد نیاز است. نمک ممکن است به دلیل خاصیت لایه برداری ملایمی که دارد به از بین بردن سلولهای مرده پوست و کاهش پوسته پوسته شدن کمک کند.
روغن زیتون
روغن زیتون یک روغن گیاهی است که از میوههای زیتون به دست میآید. روغن زیتون به دلیل خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی خود شناخته شده است. همچنین منبع خوبی از ویتامین E است. روغن زیتون به دلیل خواص مرطوب کنندگی و ضد التهابی که دارد ممکن است به این امر کمک کند. این میتواند به تسکین پوست سر خشک و خارش دار کمک کند که میتواند یکی از علل شوره سر باشد.
حنا
حنا پودری است که از برگهای گیاه حنا به دست میآید که به دلیل خواص ضد التهابی و ضد قارچی خود شناخته شده است. برگهای این گیاه، منبع رنگدانههای طبیعی، آنتیاکسیدانها و ترکیبات مغذی هستند که فواید قابل توجهی برای مو و پوست به ارمغان میآورند. در ادامه به برخی از مهمترین خواص حنا برای پوست و موی سر اشاره میشود:
- تقویت و ضخیم شدن مو: حنا با نفوذ به ساقه مو، باعث تقویت و ضخیم شدن تار مو میشود.
- جلوگیری از ریزش مو: حنا با تقویت فولیکولهای مو، به جلوگیری از ریزش مو کمک میکند.
- درمان موهای آسیب دیده: حنا با خاصیت آنتیاکسیدانی خود، موهای آسیب دیده را ترمیم و بازسازی میکند.
این موضوع میتواند کمک شایانی برای درمان شوره سر باشد.
روغن کنجد
روغن کنجد، که به طلای مایع نیز معروف است، به دلیل فواید متعددی که برای سلامتی دارد، از جمله برای پوست سر و مو، مورد توجه قرار گرفته است. این روغن به طور طبیعی سرشار از ویتامینها، مواد معدنی و آنتی اکسیدانها است که میتواند به سلامت کلی مو و پوست سر کمک کند. همچنین خاصیت رطوبت رسانی آن، از خشکی پوست سر جلوگیری کرده که خود درمانی برای شوره سر است.
جوش شیرین
جوش شیرین یک ماده ساینده ملایم است که میتواند به از بین بردن سلولهای مرده پوست و کاهش پوسته پوسته شدن کمک کند. میتوان از جوش شیرین برای شوره سر به روشهای زیر استفاده کرد:
- شامپو با جوش شیرین: 1 تا 2 قاشق غذاخوری جوش شیرین را به شامپو خود اضافه کنید و به طور مرتب (حدود 2 تا 3 بار در هفته) از آن استفاده کنید.
- ماسک جوش شیرین: 2 قاشق غذاخوری جوش شیرین را با 2 قاشق غذاخوری آب مخلوط کنید تا خمیری به دست آید. این خمیر را به پوست سر خود ماساژ دهید و بعد از 10 تا 15 دقیقه بشویید.
البته از استفاده بیش از حد جوش شیرین خودداری کنید، زیرا خود این ماده میتواند باعث خشکی پوست سر شود. همچنین اگر پوست سر حساسی دارید، از استفاده از جوش شیرین خودداری کرده یا قبل از استفاده از جوش شیرین روی کل پوست سر، ابتدا آن را روی ناحیه کوچکی از پوست خود تست کنید.
سایر روشهای درمان شوره سر
قبلاً به روشهای خانگی متنوعی برای درمان شوره سر اشاره شد که هر کدام ویژگی و مزایای خاص خود را داشتند اما میتوان روشهای درمانی دیگری را هم به کار برد از جمله:
- شامپوهای ضد شوره: این شامپوها حاوی موادی هستند که میتوانند به از بین بردن قارچی که باعث شوره سر میشود کمک کنند.
- درمانهای موضعی: علاوه بر شامپو، درمانهای موضعی دیگری نیز وجود دارد که میتواند برای درمان شوره سر استفاده شود. این درمانها به صورت کرم، لوسیون یا ژل هستند و مستقیماً روی پوست سر اعمال میشوند.
- تغییرات در سبک زندگی: این مورد، شامل رعایت کردن چندین مورد است که بسیار بر سلامت پوست و موی سر تأثیر گذار است از جمله کاهش سطح استرس و مصرف امگا ۳
کاهش سطح استرس
استرس میتواند نقش قابل توجهی در سلامت کلی شما، از جمله سلامت پوست و مو داشته باشد. هنگامی که شما استرس دارید، بدن شما هورمونهایی مانند کورتیزول آزاد میکند که میتواند منجر به التهاب شود. این التهاب میتواند به انواع مشکلات پوستی از جمله شوره سر، اگزما و آکنه منجر شود.
مصرف امگا ۳
اسیدهای چرب امگا 3 نقش مهمی در سلامت کلی بدن دارند، از جمله سلامت پوست و مو. این اسیدها دارای خواص ضد التهابی هستند که میتواند به کاهش التهاب کمک کند، که یکی از علل شوره سر است.
دلایل اصلی پوسته ریزی سر
پوسته ریزی کف سر میتواند دلایل زیادی داشته باشد و یا ترکیبی از چند عامل مختلف باشد که در هم تنیده شدهاند. از مهمترین و اصلیترین دلایل پوسته ریزی کف سر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- خشک بودن پوست کف سر
- استفاده از شامپو به مقدار زیاد برای شستشوی موها
- حساسیت و آلرژی
- تأثیر دارو
- رشد بیش از حد مخمر
خشک بودن پوست کف سر
خشکی پوست سر یکی از شایعترین علل شوره سر است. هنگامی که پوست سر خشک میشود، سلولهای پوستی سریعتر از حد معمول میمیرند و میریزند. این سلولهای مرده پوست با روغنهای طبیعی موجود در پوست سر مخلوط میشوند و باعث ایجاد پوسته پوسته شدن میشوند که به نام شوره سر مشهور است
استفاده از شامپو به مقدار زیاد برای شستشوی موها
همانطور که قبلاً ذکر شد، خشکی پوست سر میتواند باعث شوره سر شود. شستشوی بیش از حد مو، چربیهای طبیعی پوست سر را از بین میبرد و آن را خشک میکند. این خشکی میتواند منجر به پوسته پوسته شدن و خارش شود که علائم شوره سر هستند.
حساسیت و آلرژی
حساسیت و آلرژی، یکی از علل کمتر شناخته شده شوره سر است اما در هر صورت برخی از افراد به مواد موجود در محصولات مو مانند شامپو، نرم کننده، اسپری مو و ژل مو حساسیت دارند. این حساسیت میتواند باعث التهاب پوست سر، خارش و پوسته پوسته شدن شود.
تأثیر دارو
اگرچه حساسیت پوستی به داروها و تأثیرات آنها در ابتلا به شوره سر خیلی شایع نیست؛ اما برخی از داروها میتوانند باعث واکنشهای آلرژیک شوند که علائمی مانند شوره سر را شامل میشود. این داروها شامل آنتی بیوتیکها، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) و داروهای ضد تشنج هستند.
رشد بیش از حد مخمر
شایعترین علت شوره سر، قارچی به نام مالاسزیا است که به طور طبیعی روی پوست سر زندگی میکند. این قارچ از چربی (روغن) تغذیه میکند و اگر بیش از حد رشد کند، میتواند باعث پوسته پوسته شدن، خارش و التهاب شود که به آن شوره سر میگویند.
نتیجه گیری
در این مقاله از سایت کلینیک فخرایی، به روشهای درمان شوره سر و علل آن پرداخته شد. روشهای متنوعی برای درمان شوره سر وجود دارد اما بهتر است اگر شوره سر شدید است یا همراه با ریزش موی غیرطبیعی است، به پزشک مراجعه کنید تا بهترین روش درمان مناسب شما تشخیص داده شود.