اگر در اتاق خواب شما فرد دیگری مثل همسر، فرزند، پدر یا مادر می‌خوابند ممکن است متوجه صدای خروپف آنها شده باشید. حدود نیمی از افراد بالغ در مقطعی از زندگی خود خروپف را تجربه کرده‌اند. مسائلی مانند وزن، وضعیت سلامتی و آناتومی و شکل دهان می‌توانند در ایجاد خروپف تأثیر داشته باشند. اگر می‌خواهید بدانید که آیا خود نیز خروپف می‌کنید یا خیر می‌توانید قبل از اینکه به خواب بروید یک ضبط صوت را روشن کرده و صدا را ضبط کنید و صبح صدای ضبط شده را گوش دهید تا متوجه شوید. مسائلی که ذهن بسیاری را درگیر کرده این است که علت اصلی خروپف چیست؟ چه عواملی باعث خروپف می‌شوند؟ خروپف چه علائمی دارد؟ آیا خروپف درمانی دارد؟ برای درمان این مشکل چه اقداماتی باید انجام شود؟ آیا خروپف کردن خود علائمی برای نوعی بیماری است؟ در این مقاله به بررسی کلی مقوله‌ی درمان خروپف خواهیم پرداخت و پاسخ سؤال‌های شما را خواهیم داد.
خروپف یا خرناس چیست؟
خروپف یا خرناس صدایی معمولاً بلند یا خشن است که در هنگام خواب ایجاد می‌شود. در حال حاضر تقریباً اکثر افراد خروپف می‌کنند. خروپف وضعیتی است که مجاری هوایی در گلو دچار انسداد یا انقباض شده و باعث می‌شود ارتعاشی در بافت گلو ایجاد شود و در نتیجه این ارتعاش، منجر به صداهایی قابل‌شنیدن شود. ممکن است صدای خروپف آرام نیز باشد اما اغلب بلند هستند و توسط یک فرد نزدیک به راحتی شنیده می‌شوند. خروپف خود می‌تواند از علائم بیماری به نام آپنه انسدادی خواب باشد اما گاهی ممکن است مسئله‌ای جدی نباشد و صرفاً به دلیل حالت خوابیدن به وجود آمده باشد و برای تشخیص دقیق بهتر است به پزشک متخصص مراجعه شود.
علت ایجاد خروپف چیست؟
چه عواملی باعث ایجاد خروپف می‌شوند؟ حقیقت این است که عوامل مختلفی می‌تواند باعث خروپف شود. هرچه خواب عمیق‌تر شود عضلات سقف دهان، زبان و گلو شل‌تر می‌شوند. بافت‌های گلو می‌توانند به قدری شل شوند که بخشی از راه هوایی را گرفته و با جریان هوا به لرزه درآیند. هرچه راه هوایی باریک‌تر شود جریان هوا با شدت بیشتری از آن عبور می‌کند، لرزش بافت‌ها افزایش می‌یابد و خروپف هم شدیدتر و بلندتر می‌شود. عوامل متعددی هستند که می‌توانند بر روی مجاری تنفسی تأثیر گذاشته و باعث خروپف شوند مانند:
- آناتومی دهان: افرادی که خر و پف می‌کنند معمولاً دارای بافت بیش از حد نرم در گلو و بینی هستند. کسانی که اضافه وزن دارند نیز ممکن است دارای بافت بیشتری در پشت گلویشان باشند که باعث تنگ‌تر شدن راه تنفس می‌شود.
- مصرف الکل: مصرف الکل قبل از خواب هم می‌تواند باعث شل شدن عضلات گلو و ایجاد خروپف در خواب شود.
- مشکلات بینی: سینوزیت و انحراف در تیغه بینی می‌تواند باعث خروپف شبانه شود.
- مشکلات بینی: سینوزیت و انحراف در تیغه بینی می‌تواند باعث خروپف شبانه شود.
- کمبود خواب: عدم داشتن خواب کافی می‌تواند منجر به شل شدن عضلات گلو و خروپف شود.
- نحوه خوابیدن: خوابیدن به کمر باعث می‌شود جاذبه زمین روی گلو بیشتر اثر گذاشته و مجاری تنفسی تنگ‌تر شود. به همین دلیل در این حالت خروپف بیشتر و صدای آن بلندتر می‌شود.
چه زمانی باید برای درمان خروپف اقدام کرد؟
اگر خروپف شما برای خودتان یا دیگران آزاری نمی‌رساند، نیازی نیست که پزشک بروید ولی در برخی شرایط ممکن است نگران‌کننده باشد که باید حتماً به پزشک مراجعه کنید. این شرایط شامل موارد زیر می‌شود:
- اگر به طور منظم با نفس نفس زدن بیدار شوید زیرا ممکن است از علائم مشکلات قلبی و عروقی باشد.
- اگر که در طول شب، تنفس را متوقف می‌کنید که می‌تواند از علائم آپنه انسدادی خواب باشد.
- در طول روز، بسیار احساس خستگی یا خواب‌آلودگی می‌کنید به خصوص در زمان‌هایی که باید کارهایی را که لازم است انجام دهید، مثل کار و رانندگی و آشپزی.
- خروپف، بر روابط شما تأثیر منفی می‌گذارد و باعث آزار دیگران می‌شود.
در این شرایط پزشک شما، بعضی از سؤالات را می‌پرسد و سپس دلیل را بررسی می‌کند. اگر خروپف واقعاً بد باشد، ممکن است شما را به یک متخصص گوش و حلق و بینی، ارجاع دهند.
روش‌های درمان خروپف
دلایل مختلفی برای خروپف وجود دارد که برخی از آنها را بررسی کردیم. برخی ممکن است کاملاً بی‌خطر باشند در حالی که برخی دیگر ممکن است به مراقبت‌های پزشکی نیاز داشته باشند. اگر عوامل خوش‌خیم باعث خروپف هستند، برخی از درمان‌های خانگی ساده می‌توانند به کاهش خروپف کمک کنند. اگر خروپف وخیم باشد و یا به گونه‌ای باشد که با درمان‌های خانگی رفع نمی‌شود راه‌حلی پیشرفته و جدید وجود دارد که در ادامه مقاله به آنها خواهیم پرداخت.
درمان خانگی و گیاهی خروپف
بعضی خوراکی‌ها می‌توانند باعث کاهش و یا حتی در مواردی درمان خروپف‌های خفیف باشد که شامل موارد زیر می‌شوند:
نوشیدن دمنوش‌های گیاهی
دمنوش برگ گزنه برای معالجه خروپف ممؤثراست و برای تهیه چای گزنه ابتدا باید کمی برگ خشک گزنه را تهیه نمائید، همچنین به یک استکان آب جوش نیاز خواهید داشت و برای دم کردن برگ‌های گزنه کافی است آنها را درون قوری ریخته و آب جوش را به آن اضافه کنید. حالا فقط 5 دقیقه به چای فرصت دهید تا خوب دم بکشد، در نهایت می‌توانید چای گزنه بنوشید. برای معالجه خروپف لازم است روزی 3 بار از این دمنوش استفاده شود. این دمنوش در طب سنتی از مؤثرترین روش‌های درمان خروپف به حساب می‌آید. همچنین دمنوش‌های دیگری مانند چای سبز و دمنوش نعناع هستند که برای مشکل خروپف بسیار مفید هستند.
سرکه سیب
ورم لوزه خود می‌تواند از دلایل ایجاد خروپف باشد. سرکه سیب با آرام کردن گلودرد و کاهش ورم لوزه می‌تواند در درمان خروپف بسیار مؤثر واقع شود. همچنین سرکه سیب برای کم شدن باکتری‌ها و میکروب‌های گلو نیز بسیار ایده‌آل است. ترکیب عسل و سرکه نیز از ترکیبات شگفت‌انگیز برای خروپف هستند زیرا عسل با خواص ملتهب نبودن خود به کاهش تورم که موجب خروپف می‌شود کمک بسیاری می‌کند. برای استفاده از این ترکیب مقداری آب گرم کنید و یک قاشق غذاخوری سرکه سیب و عسل به آن اضافه کنید و از این ترکیب دو بار در روز به شکل ولرم مصرف کنید.
عسل
عسل می‌تواند به پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها کمک کند. عسل دارنده خواص ضدمیکروبی و ضدالتهاب است، همچنین به عنوان روان‌کننده عمل می‌کند و این خواص در درمان خروپف بسیار مفید واقع می‌شوند. ایجاد تورم در گلو از علل شایع خروپف هست که خاصیت ضد التهابی عسل به کاهش این تورم کمک می‌کند، همچنین تا حد بسیاری به پیشگیری از زخم‌های لب و دهان نیز کمک می‌کند.
برای درمان خروپف با عسل می‌توانید آن را به روش‌های بسیاری استفاده کنید، می‌توانید آن را به آب داغ، چای یا سایر نوشیدنی‌ها اضافه کنید مانند دمنوش روغن زیتون و عسل، چای زنجبیل با عسل و ترکیب سرکه سیب و عسل که به اشاره کردیم و همه این موارد برای درمان خروپف بسیار مؤثر هستند. حتی خوردن یک قاشق چای خوری پر از عسل درست قبل از خواب در برابر خروپف معجزه می‌کند.
خوردن پیاز
پیاز که از آنتی‌اکسیدان‌های قوی می‌باشد که می‌تواند مخاط موجود در بینی و سینوس‌ها را درمان کند. مصرف روزانه پیاز می‌تواند باعث کاهش خروپف شود.
بالا بردن سر تخت
گاهی حالت خواب نامناسب نیز باعث خروپف می‌شود. بالا بردن سر تخت یا استفاده از بالش‌های اضافی می‌تواند به باز شدن مجرای هوا کمک کند، تنفس را آسان‌تر کند و خروپف را کاهش دهد یا به کل متوقف کند.
درمان خروپف با لیزر (لیزر فوتونا)
درمان خروپف با لیزر یکی پیشرفته‌ترین و جدیدترین روش‌های برطرف کردن خروپف است. شاید برایتان سؤال پیش آید که لیزر چگونه می‌تواند به درمان خروپف کمک کند؟ همان‌طور که پیش‌تر به این موضوع پرداختیم، با گذشت زمان پوست بدن و بافت‌های بدن دچار شل شدگی می‌شوند و همین مسئله در سقف دهان هم اتفاق می‌افتد و آرام آرام سقف دهان حالت شل‌شدگی پیدا می‌کند و همین باعث بروز خروپف هنگام خواب می‌شود. بوسیله لیزر فوتونا طی چند جلسه آرام آرام باعث سفت‌شدن سقف دهان می‌شود و به مرور زمان از شدت خروپف نیز کم می‌شود و در نهایت به درمان خروپف می‌انجامد.
درمان خروپف در زنان چگونه است؟
عوامل زیادی باعث ایجاد خروپف در زنان می‌شوند اما آپنه انسدادی خواب و یائسگی از مهم‌ترین دلایل خروپف در زنان هستند. اگر این مشکل به دلیل انسداد مجاری تنفسی باشد، در طولانی مدت با افزایش احتمال ابتلا به فشارخون و بیماری‌های قلبی عروقی، احتمال مرگ را افزایش می‌دهد پس درمان آن باید جدی گرفته شود. توصیه می‌شود در صورت جدی بودن علائم حتماً به پزشک مراجعه فرمایید. از راههای درمان خروپف در بانوان عوامل زیر می‌باشند:
- استفاده از چسب خروپف : نوار ضد خروپف در بالای سوراخ‌های بینی فرد قرار می‌گیرد، سوراخ‌های بینی را به شکل قابل توجهی به سمت بالا می‌کشد و راه هوا را باز می‌کند، در نتیجه سینوس‌های ملتهب، باز شده و تنفس راحت‌تر صورت می‌گیرد و خروپف قطع می‌شود.
- اسپری ضد گرفتگی بینی: این دستگاه داخل بینی قرار می‌گیرد و برای باز نگه داشتن بینی قبل از خواب استفاده می‌شود.
- پلاک ضد خروپف: دستگاه بزرگ کننده فک پایین یکی دیگر از روش‌های مؤثر برای درمان خروپف زنان است که تعدادی برآمدگی و روکش وجود دارد که فک پایین و زبان را به سمت جلو حرکت می‌دهد، قبل از خواب این دستگاه را در دهان خود قرار دهید که فضای بیشتری را ایجاد می‌کند و یک راه هوایی ایجاد می‌کند و می‌تواند خروپف را به شکل قابل‌توجهی متوقف کند.
بهترین روش برای درمان خروپف
درست است که راهکارهای بسیاری برای درمان خروپف‌های خفیف و بهبود یافتن خروپف‌های وخیم وجود دارد، اما دارویی وجود ندارد که به صورت قطعی خروپف را درمان کند. در پزشکی امروزه به کسانی که از آپنه خواب رنج می برند توصیه می‌شود به دنبال یک راه بی‌خطر برای درمان باشند. دیواس دهانی که یک وسیله راحت و کاربردیست به‌راحتی مشکلات تنفسی را برطرف می‌سازد. متخصصان دیواس دهانی را قطعی‌ترین روش برای درمان دائمی آپنه خواب و خروپف می‌دانند. ویژگی‌های دیواس شامل موارد زیر می‌باشد:
- کوچک و کاربردی است.
- عدم ایجاد حساسیت
- استفاده از آن آسان است.
- درمان قطعی خروپف است.
دیواس دهانی نه تنها به درمان آپنه خواب کمک می‌کند، بلکه یک وسیله قطعی برای جلوگیری از انسداد مجاری تنفسی محسوب می‌شود که به بیماران زیادی کمک کرده است و به همین دلیل بین کاربران محبوبیت زیادی کسب کرده است.
آیا درمان خروپف عوارض دارد؟
برای درمان خروپف روش‌های متنوعی وجود دارد که با توجه به شدت خروپف و میزان خطرناکی و شرایط بیمار، پزشک متخصص یکی از آنان را پیشنهاد می‌دهد. جراحی از روش‌های خطرناک درمان است زیرا همیشه با عوارضی وخیم همراه می‌باشد. لیزر درمانی خروپف نیز از نظر دکتر متخصص آکادمی پزشکی خواب آمریکا نیز مورد تایید نیست. دکتر فینکلشتاین متخصص خواب در این آکادمی در سال 2000، با مطالعه و بررسی 26 مریض که از روش لیزر برای درمان استفاده کرده بودند، به این نتیجه رسید که در این افراد خروپف با وخامت بیشتری بوجود آمده است و در واقع لیزر هیچ اثر مفیدی نداشته است. در برخی موارد حتی مشکل انسداد مجاری تنفسی بیمار برطرف نشده و فقط برای مدتی کاهش یافته است و دوباره بروز داده شده است. درمان‌های خانگی با وجود اینکه عوارضی ندارند ولی در درمان خروپف تأثیر آنچنانی نیز ندارند و فقط می‌توانند خروپف‌های خفیف را بهبود ببخشند.
نتیجه گیری
در بیشتر مواقع، این درمان‌های ساده و تغییرات سبک زندگی و خوراکی‌های مختلف، می‌توانند روش‌های درمان خروپف باشند. با این حال، زمانی که خروپف با علائمی مانند نفس‌نفس زدن در خواب، سردرد صبحگاهی، خستگی در طول روز یا عدم احساس شادابی در هنگام بیدار شدن همراه باشد، می‌تواند به یک مشکل بزرگ‌تر مانند آپنه انسدادی خواب اشاره کند. اگر به آپنه خواب مشکوک هستید، فوراً به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. یک برنامه تشخیص و درمان مناسب نه تنها می‌تواند خروپف را کاهش دهد، بلکه علائم مرتبط را نیز کاهش می‌دهد و منجر به خواب آرام‌تر و بهبود رفاه زندگی می‌شود پس درمان آن را جدی بگیرید و به بعد موکول نکنید.
