ریزش موی سکه‌ ای (آلوپسی آره آتا)

تصور کنید یک روز صبح جلوی آینه می‌ایستید و ناگهان متوجه یک بخش خالی در میان موهای سرتان می‌شوید. بدون زخم، بدون التهاب، اما کاملاً بدون مو! این اتفاق می‌تواند نشانه‌ای از ریزش موی سکه‌ای (آلوپسی آره‌آتا) باشد، بیماری‌ای که بسیاری از افراد را درگیر می‌کند اما اطلاعات کافی درباره آن ندارند.

ریزش موی سکه‌ای چرا اتفاق می‌افتد؟ آیا قابل درمان است؟ این نوع ریزش، که اغلب به‌صورت ناگهانی و لکه‌ای ظاهر می‌شود، می‌تواند ناشی از واکنش‌های خودایمنی بدن باشد. در این مقاله، به بررسی دلایل، روش‌های درمان و راه‌های کنترل این نوع ریزش مو می‌پردازیم.

ریزش مو سکه‌ ای چیست؟

ریزش موی سکه‌ای (آلوپسی آره‌آتا) یک بیماری خودایمنی است که باعث ریزش ناگهانی موها در قالب لکه‌های گرد یا بیضی‌شکل روی سر، ریش و سایر نقاط بدن می‌شود. در این حالت، سیستم ایمنی بدن به اشتباه فولیکول‌های مو را به‌عنوان یک تهدید شناسایی کرده و به آن‌ها حمله می‌کند، که نتیجه آن توقف رشد مو در نواحی مشخص است.

ویژگی‌های اصلی ریزش موی سکه‌ای:

• شروع ناگهانی و بدون درد
• ریزش مو در یک یا چند نقطه کوچک و گردبدون التهاب، زخم یا قرمزی قابل توجه
• احتمال رشد مجدد موها، اما نه همیشه

این بیماری ممکن است در هر سنی رخ دهد و شدت آن در افراد مختلف متفاوت است. در برخی موارد، موها بعد از مدتی دوباره رشد می‌کنند، اما در برخی دیگر ممکن است روند ریزش ادامه یابد یا مجدداً بازگردد. برای درک بهتر علت این مشکل و روش‌های درمانی، در ادامه به بررسی دقیق‌تر آن می‌پردازیم.

علائم ریزش مو سکه ای

آلوپسی آره‌آتا یا همان ریزش سکه ای مو معمولاً به‌صورت ناگهانی و بدون هیچ علامت هشداردهنده‌ای شروع می‌شود. در این بیماری، موها به‌طور ناگهانی از یک یا چند نقطه کوچک روی سر، ریش یا سایر نواحی بدن می‌ریزند. به همین علت این بیماری به زیزش موی لکه‌ای یا ریزش مو نقطه‌ای نیز شناخته می‌شود. برخلاف برخی دیگر از انواع ریزش مو، این نوع ریزش معمولاً بدون التهاب، زخم یا خارش رخ می‌دهد.

برخی از مهمترین علائم ریزش مو سکه‌ای می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• لکه‌های گرد و بدون مو: نواحی طاسی معمولاً به شکل دایره‌ای یا بیضی‌شکل و کاملاً صاف هستند.
• ریزش ناگهانی و سریع: موها معمولاً در عرض چند روز یا هفته می‌ریزند و ناحیه بدون مو گسترش پیدا می‌کند.
• بدون التهاب یا زخم: برخلاف برخی بیماری‌های پوستی، در این نوع ریزش پوست دچار قرمزی، خارش یا پوسته‌ریزی نمی‌شود.
• ریزش در قسمت‌های مختلف بدن: اگرچه بیشتر افراد آن را روی سر تجربه می‌کنند، اما ممکن است در ریش، ابرو، مژه و حتی بدن نیز رخ دهد.
• تغییر در سطح ناخن‌ها: در برخی از بیماران، ناخن‌ها شکننده، فرورفته یا دارای خطوط کوچک می‌شوند.
• ریزش موی تدریجی یا گسترده‌تر: در موارد شدیدتر، این بیماری می‌تواند منجر به ریزش کامل موی سر (آلوپسی توتالیس) یا حتی کل بدن (آلوپسی یونیورسالیس) شود.

💡 ریزش موی سکه‌ای در برخی افراد محدود و موقتی است، اما در برخی دیگر ممکن است عود کرده یا گسترش یابد. اگر متوجه چنین علائمی شدید، مراجعه به پزشک متخصص برای تشخیص دقیق و شروع درمان ضروری است.

علت ریزش موی سکه‌ای

ریزش موی سکه‌ای (آلوپسی آره‌آتا) یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به فولیکول‌های مو حمله کرده و باعث توقف رشد آن‌ها می‌شود. اینکه این بیماری دقیقاً به چه دلیلی رخ می‌دهد هنوز به‌طور کامل مشخص نیست، اما عوامل مختلفی در بروز آن نقش دارند. از مهمترین دلایل ریزش نطقه‌ای مو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مشکلات خودایمنی: اصلی‌ترین علت این بیماری، واکنش اشتباه سیستم ایمنی بدن است که فولیکول‌های مو را به‌عنوان یک عامل مهاجم تشخیص داده و به آن‌ها حمله می‌کند.
• ژنتیک و سابقه خانوادگی: تحقیقات نشان می‌دهند که افرادی که سابقه خانوادگی آلوپسی آره‌آتا دارند، بیشتر در معرض این بیماری هستند.
• استرس و فشارهای روحی: استرس شدید یا ضربه‌های روحی می‌توانند سیستم ایمنی را تحت تأثیر قرار داده و باعث فعال شدن این بیماری شوند. (اما علت اصلی این بیماری استرس نیست.)
• عفونت‌ها و بیماری‌های ویروسی: برخی از مطالعات نشان می‌دهند که عفونت‌های ویروسی یا مشکلات سیستم ایمنی ممکن است محرک آغاز ریزش موی سکه‌ای باشند.
• عدم تعادل هورمونی: تغییرات هورمونی در برخی افراد می‌تواند باعث ضعف فولیکول‌های مو و در نتیجه افزایش احتمال بروز این بیماری شود.
• کمبودهای تغذیه‌ای: کمبود ویتامین‌های مهم مانند ویتامین D، زینک (روی) و آهن ممکن است سیستم ایمنی را ضعیف کرده و احتمال بروز آلوپسی را افزایش دهد.

بررسی انواع آلوپسی (ریزش موی سکه ای)

ریزش موی سکه‌ای یا آلوپسی، انواع مختلفی دارد که هرکدام الگوی خاصی از ریزش مو را نشان می‌دهند. برخی از این انواع فقط قسمت کوچکی از موها را تحت تأثیر قرار می‌دهند، درحالی‌که برخی دیگر می‌توانند باعث ریزش گسترده مو در سراسر بدن شوند.

• آلوپسی آره‌آتا (Alopecia Areata): شایع‌ترین نوع آلوپسی که باعث ریزش مو به‌صورت لکه‌های گرد و سکه‌ای شکل در سر، ریش یا سایر قسمت‌های بدن می‌شود.
• آلوپسی توتالیس (Alopecia Totalis): در این نوع، ریزش مو کل پوست سر را در بر می‌گیرد و برخلاف آلوپسی آره‌آتا، موها به‌طور کامل از سر ناپدید می‌شوند.
• آلوپسی یونیورسالیس (Alopecia Universalis): شدیدترین نوع آلوپسی که باعث ریزش کامل موهای کل بدن، ازجمله سر، ابرو، مژه، ریش و بدن می‌شود.
• آلوپسی آندروژنیک (Alopecia Androgenic): ریزش موی ارثی یا هورمونی که در مردان به‌عنوان طاسی مردانه و در زنان به‌عنوان کم‌پشتی موها شناخته می‌شود.
• آلوپسی منتشر (Diffuse Alopecia): ریزش یکنواخت و تدریجی موها در کل سر، بدون وجود لکه‌های مشخص. این بیماری معمولاً به علت مشکلات تغذیه‌ای، استرس شدید، تغییرات هورمونی یا بیماری‌های داخلی ایجاد می‌شود.
• آلوپسی اپوفیازیس (Ophiasis Alopecia): نوع نادر آلوپسی که به‌صورت نوارهای طاسی در اطراف سر، به‌ویژه در قسمت پشت و کناره‌های آن ایجاد می‌شود. این نوع معمولاً درمان سخت‌تری دارد.
• آلوپسی کششی (Traction Alopecia): به دلیل کشیدن بیش‌ازحد موها در اثر مدل‌هایی مانند دم‌اسبی محکم یا بافت‌های سفت ایجاد می‌شود. خوشبختانه این نوع ریزش قابل پیشگیری است و با تغییر مدل مو و کاهش فشار روی فولیکول‌ها، موها دوباره رشد می‌کنند.

💡 شناخت نوع آلوپسی در انتخاب روش درمانی مناسب بسیار مهم است. اگر با هر نوعی از ریزش مو مواجه شدید، بهتر است برای تشخیص دقیق و شروع درمان به پزشک مراجعه کنید.

نحوه پیشگیری از ریزش موی سکه‌ای

ریزش موی سکه‌ای یک بیماری خودایمنی است و پیشگیری کامل از آن همیشه امکان‌پذیر نیست. بااین‌حال، برخی اقدامات می‌توانند به کاهش احتمال بروز آن یا جلوگیری از گسترش بیماری کمک کنند. تمرکز بر حفظ سلامت عمومی بدن، کنترل استرس و تقویت فولیکول‌های مو می‌تواند در مدیریت این بیماری مؤثر باشد.

• کنترل استرس: استرس می‌تواند باعث تحریک بیماری‌های خودایمنی شود، بنابراین مدیریت استرس از طریق ورزش، مدیتیشن و خواب کافی توصیه می‌شود.
• تغذیه مناسب: مصرف مواد مغذی مانند ویتامین D، زینک، آهن و پروتئین به تقویت فولیکول‌های مو کمک می‌کند.
• تقویت سیستم ایمنی: رژیم غذایی سالم، ورزش و خواب کافی می‌توانند به متعادل نگه‌داشتن عملکرد سیستم ایمنی کمک کنند.
• کاهش استفاده از مواد شیمیایی مضر: استفاده بیش‌ازحد از رنگ مو، دکلره، سشوار و اتوی مو ممکن است باعث ضعف فولیکول‌های مو شود.
• ماساژ پوست سر: استفاده از روغن‌های گیاهی مانند روغن رزماری یا سیاه‌دانه می‌تواند گردش خون را افزایش داده و فولیکول‌ها را تقویت کند.

💡 اگرچه راهکارهای فوق نمی‌توانند ریزش موی سکه‌ای را به‌طور کامل متوقف کنند، اما می‌توانند تأثیر مثبتی بر سلامت موها داشته باشند و خطر عود بیماری را کاهش دهند.

راه های درمان ریزش مو سکه‌ ای

ریزش موی سکه‌ای (آلوپسی آره‌آتا) اگرچه می‌تواند ناگهانی و غیرقابل‌پیش‌بینی باشد، اما روش‌های مختلفی برای کنترل و درمان آن وجود دارد. برخی افراد ممکن است بدون درمان، در عرض چند ماه شاهد رشد مجدد موها باشند، در حالی که برخی دیگر نیاز به درمان‌های تخصصی دارند. درمان‌های این بیماری شامل روش‌های دارویی، تزریقی، گیاهی و تقویتی است که بسته به شدت بیماری برای هر فرد متفاوت خواهد بود.

روش های پزشکی برای درمان آلوپسی آره‌آتا

اگرچه ریزش سکه ای مو یک بیماری خود ایمنی است و درمان صد درصدی ندارد، اما روش‌های پزشکی مختلفی برای کنترل این بیماری و تحریک رشد مجدد موها وجود دارند که بسته به شدت بیماری و پاسخ بدن بیمار انتخاب می‌شوند. در ادامه به مؤثرترین روش‌های پزشکی درمان این بیماری می‌پردازیم.

۱. درمان با کورتیکواستروئیدها (کورتون‌ها): (تزریقی، موضعی و خوراکی)

• تزریق استروئید (تریامسینولون): یکی از رایج‌ترین روش‌های درمان آلوپسی آره‌آتا است که در کلینیک ما نیز انجام می‌شود. در این روش، داروی کورتیکواستروئیدی که اغلب با نام «کورتون» شناخته می‌شود، به‌صورت مستقیم در نواحی طاسی تزریق می‌شود تا حمله سیستم ایمنی به فولیکول‌های مو را سرکوب کند.

• کورتیکواستروئیدهای موضعی: کرم‌ها و لوسیون‌هایی مانند کلوبتازول و بتامتازون که در موارد خفیف استفاده می‌شوند. این داروها نیز از دسته کورتون‌ها هستند و به کاهش التهاب و مهار واکنش ایمنی کمک می‌کنند.
• قرص‌های استروئیدی (پردنیزون): در موارد شدیدتر، ممکن است استروئیدهای خوراکی مانند پردنیزون به‌طور موقت تجویز شوند. به دلیل عوارض جانبی، مصرف خوراکی کورتون‌ها معمولاً برای دوره‌های کوتاه توصیه می‌شود.

۲. ماینوکسیدیل (Minoxidil) برای تحریک رشد مو

• ماینوکسیدیل ۵٪ یکی از داروهای رایج برای افزایش رشد موها در نواحی طاسی است.
• این دارو با افزایش گردش خون در پوست سر، فولیکول‌ها را تحریک کرده و رشد مجدد مو را تقویت می‌کند.
• اثرگذاری آن تدریجی است و معمولاً چند ماه طول می‌کشد تا نتایج مشخص شوند.

۳. ایمونوتراپی موضعی (DPCP و SADBE)

• دیفن‌سیپرون (DPCP) و اسکوآریک اسید دیبوتیل استر (SADBE) موادی هستند که برای تحریک سیستم ایمنی روی پوست سر استفاده می‌شوند.
• این مواد باعث واکنش آلرژیک خفیف در پوست شده و توجه سیستم ایمنی را از فولیکول‌های مو منحرف می‌کنند.

۴. مهارکننده‌های JAK (جدیدترین روش درمانی)

• داروهایی مانند توفاسیتینیب (Tofacitinib) و بارسیتینیب (Baricitinib) به‌عنوان جدیدترین درمان‌ها برای ریزش موی سکه‌ای معرفی شده‌اند.
• این داروها با مهار فعالیت سیستم ایمنی، از حمله به فولیکول‌های مو جلوگیری می‌کنند.
• این روش درمانی هنوز به تأیید نهایی جهانی نرسیده اما نتایج امیدوارکننده‌ای داشته است.

۵. درمان با پلاسمای غنی از پلاکت (PRP)

• در روش PRP، پلاسمای خون خود فرد که سرشار از فاکتورهای رشد است، به پوست سر تزریق می‌شود.
• این کار باعث تحریک فولیکول‌های مو و افزایش سرعت رشد موها می‌شود.
• PRP مو معمولاً در کنار سایر روش‌های درمانی استفاده می‌شود و به بهبود نتایج کمک می‌کند.

۶. لیزر درمانی با سطح پایین (LLLT)

• لیزر درمانی کم‌توان (Low-Level Laser Therapy) یک روش غیرتهاجمی است که باعث تحریک فولیکول‌های مو و افزایش جریان خون در پوست سر می‌شود.
• این روش معمولاً برای کاهش التهاب و تقویت رشد موها در بیماران مبتلا به آلوپسی آره‌آتا استفاده می‌شود.

۷. کاشت مو در موارد پیشرفته

• کاشت مو برای بیمارانی که دچار ریزش موی سکه‌ای شدید و غیرقابل بازگشت هستند، ممکن است گزینه‌ای مناسب باشد.
• با این حال، به دلیل ماهیت خودایمنی بیماری، در برخی موارد امکان ریزش مجدد موهای کاشته‌شده وجود دارد. این روش معمولاً زمانی پیشنهاد می‌شود که بیماری به‌طور کامل متوقف شده باشد.

💡بهترین روش درمانی بسته به شدت بیماری، وضعیت جسمانی بیمار و واکنش بدن به درمان متفاوت است. مشورت با پزشک متخصص برای انتخاب مناسب‌ترین روش ضروری است.

برای ارتباط با کارشناسان ما جهت مشاوره درمان ریزش مو سکه‌ای (آلوپسی آره‌آتا) فرم زیر را پر کنید تا در اولین فرصت افراد متخصص در این زمینه با شما تماس بگیرند.

درمان‌های گیاهی و طبیعی برای ریزش موی سکه‌ای

اگرچه روش‌های پزشکی همواره بهترین نتجیه‌ را برای درمان بیماری‌ها دارند، اما در برخی مواقع استفاده از روش‌‌های سنتی و طبیعی می‌تواند به فرایند درمان کمک کند، به ویژه اگر از آنها در کنار روش پزشکی و زیر نظر پزشک متخصص خود استفاده کنید.

در ادامه برخی از روش‌های پزشکی برای درمان ریزش مو لکه‌ای را بررسی می‌کنیم:

۱. روغن برای درمان آلوپسی آره‌ آتا

• روغن رزماری: تحقیقات نشان داده است که روغن رزماری می‌تواند عملکردی مشابه ماینوکسیدیل داشته باشد و باعث تحریک رشد فولیکول‌های مو شود.
• روغن سیاه‌دانه: سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و ترکیبات ضدالتهابی است که به بهبود وضعیت پوست سر کمک می‌کند.
• روغن درخت چای: دارای خاصیت ضدقارچ و ضدباکتری است که می‌تواند به کاهش التهاب پوست سر کمک کند.
• روغن درخت چای: دارای خاصیت ضدقارچ و ضدباکتری است که می‌تواند به کاهش التهاب پوست سر کمک کند.

💡 نحوه استفاده: روزانه چند قطره از این روغن‌ها را روی ناحیه دچار ریزش ماساژ دهید و اجازه دهید حداقل ۳۰ دقیقه روی پوست بماند، سپس با شامپوی ملایم شستشو دهید.

۲. ماسک‌های گیاهی برای تحریک رشد مو

• ماسک سیر و عسل: سیر حاوی گوگرد و ترکیبات محرک رشد مو است که می‌تواند فولیکول‌های غیرفعال را فعال کند. ۱ حبه سیر له‌شده را با ۱ قاشق عسل ترکیب کرده و روی ناحیه موردنظر بمالید، بعد از ۲۰ دقیقه بشویید.
• آب پیاز: پیاز سرشار از ترکیبات گوگردی است که به تحریک رشد موها کمک می‌کند. آب یک پیاز را گرفته و با پنبه روی قسمت‌های طاس بمالید، بعد از ۱۵ دقیقه بشویید.
• ژل آلوئه‌ورا: خاصیت ضدالتهابی و آبرسانی قوی دارد که می‌تواند به کاهش التهاب پوست سر کمک کند. ژل آلوئه‌ورا را مستقیم روی ناحیه ریزش مو بمالید و بعد از ۳۰ دقیقه بشویید.

۳. سرکه سیب برای درمان ریزش سکه ای مو

سرکه سیب به تعادل pH پوست کمک کرده و رشد فولیکول‌ها را تحریک می‌کند.

روش مصرف: یک قاشق سرکه سیب را با دو قاشق آب ترکیب کنید و هفته‌ای دو بار روی ناحیه دچار ریزش ماساژ دهید.

۴. دمنوش‌ها و مکمل‌های طبیعی برای کاهش التهاب

• دمنوش بابونه و چای سبز: خاصیت آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی دارد و به کاهش التهاب سیستم ایمنی کمک می‌کند.
• مصرف زینک و آهن: کمبود این مواد ممکن است در ریزش مو نقش داشته باشد.
• تغذیه مناسب: غذاهای سرشار از ویتامین D، بیوتین، پروتئین و امگا ۳ به تقویت موها کمک می‌کنند.

💡 اگرچه درمان‌های گیاهی و طبیعی می‌توانند به تقویت موها کمک کنند، اما برای کنترل ریزش موی سکه‌ای، مشورت با پزشک ضروری است. این روش‌ها بیشتر به‌عنوان درمان‌های مکمل در کنار روش‌های پزشکی توصیه می‌شوند.

تشخیص ریزش موی سکه‌ای

ریزش موی سکه‌ای معمولاً با معاینه فیزیکی و بررسی الگوی ریزش مو تشخیص داده می‌شود. پزشک نواحی طاسی را بررسی کرده و در صورت نیاز آزمایش‌های تکمیلی انجام می‌دهد. برای اطمینان از این بیماری و رد سایر علل ریزش مو، روش‌های زیر استفاده می‌شود:

• معاینه فیزیکی: بررسی لکه‌های بدون مو و انجام تست کشش مو برای ارزیابی میزان ضعف فولیکول‌ها.
• بررسی سوابق پزشکی: بررسی بیماری‌های خودایمنی، استرس‌های اخیر و عوامل ژنتیکی.
• آزمایش خون: بررسی مشکلات تیروئید، کمبودهای تغذیه‌ای و بیماری‌های مرتبط.
• بیوپسی پوست سر: نمونه‌برداری در مواردی که تشخیص دقیق دشوار است.
• درماتوسکوپی: بررسی فولیکول‌های مو با دستگاه بزرگ‌نمایی مخصوص.

💡 توجه داشته باشید تشخیص سریع و دقیق به پزشک کمک می‌کند تا بهترین درمان را برای کنترل این بیماری انتخاب کند.

آیا موها مجدداً رشد می‌کنند؟

در بسیاری از موارد، موها به طور خودبه‌خود رشد می‌کنند، اما این فرآیند ممکن است ماه‌ها یا حتی سال‌ها طول بکشد. در برخی بیماران، رشد موها ناقص بوده و رنگ یا بافت آن‌ها با موهای طبیعی متفاوت است.

کاشت مو برای ریزش موی سکه‌ای

کاشت مو یکی از روش‌هایی است که برخی از بیماران مبتلا به آلوپسی آره آتا به آن فکر می‌کنند. با این حال، این روش برای همه بیماران مناسب نیست، زیرا ممکن است موهای کاشته‌شده نیز تحت تأثیر سیستم ایمنی قرار گرفته و مجدداً دچار ریزش شوند. معمولاً کاشت مو برای بیمارانی توصیه می‌شود که بیماری آن‌ها در مرحله پایدار قرار گرفته و دیگر دچار ریزش ناگهانی مو نمی‌شوند.

نتیجه‌گیری
ریزش موی سکه‌ای یک بیماری خودایمنی است که درمان مشخصی ندارد اما روش‌های متعددی برای کنترل و بهبود آن وجود دارد. مراجعه به پزشک متخصص و پیگیری روش‌های درمانی مناسب می‌تواند به رشد مجدد مو و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند.