درمان قارچ پوستی

قارچ پوستی، مشکلی شایع که می‌تواند افراد در هر سنی را تحت تأثیر قرار دهد، با علائمی مانند خارش، قرمزی، پوسته  پوسته شدن و گاه سوزش همراه است. این عفونت‌های پوستی که به نام درماتوفیتوز هم شناخته می‌شوند، ناشی از رشد بیش از حد قارچ‌ها در لایه‌های خارجی پوست هستند. در این مقاله از سایت کلینیک فخرایی به موضوع درمان قارچ پوستی و روش‌های آن پرداخته می‌شود.

قارچ پوستی چیست؟

قارچ پوستی، که به آن درماتوفیتوز یا کچلی هم گفته می‌شود، عفونتی شایع پوستی است که توسط قارچ‌ها ایجاد می‌شود. این قارچ‌ها به طور طبیعی روی پوست، مو و ناخن انسان زندگی می‌کنند و معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌کنند. اما گاهی اوقات، به خصوص در شرایط گرم و مرطوب، می‌توانند به سرعت تکثیر شده و باعث عفونت شوند. انواع قارچ پوستی شامل موارد زیر است:

• کچلی سر: این نوع قارچ پوستی که بیشتر در کودکان شایع است، باعث ایجاد ضایعات قرمز، پوسته پوسته و خارش‌دار روی پوست سر می‌شود.
• کچلی بدن: این نوع قارچ پوستی می‌تواند در هر قسمت از بدن ایجاد شود، اما بیشتر در تنه، بازوها و پاها دیده می‌شود. ضایعات کچلی بدن معمولاً به شکل حلقه‌های قرمز و خارش‌دار هستند.
• پای ورزشکار: این نوع قارچ پوستی که بیشتر در بین ورزشکاران شایع است، باعث ایجاد ضایعات قرمز، خارش‌دار و پوسته پوسته بین انگشتان پا می‌شود.
• خارش کشاله ران: این نوع قارچ پوستی که به آن درماتوفیتوز اینگوینال نیز گفته می‌شود، باعث ایجاد ضایعات قرمز، خارش‌دار و مرطوب در کشاله ران می‌شود.

علائم قارچ پوستی

گفته شد که قارچ پوستی نوعی عفونت پوست است. علائم این عفونت می‌تواند بسته به نوع قارچ و محل عفونت متفاوت باشد. برخی از علائم شایع قارچ پوستی عبارتند از:

• قرمزی
• خارش
• پوسته پوسته شدن
• ترک خوردن
• تاول

متداول‌ترین قسمت‌های بدن برای بروز قارچ پوستی شامل پا، ناخن، صورت، ناحیه تناسلی و بدن است که هر قارچ پوستی در هر ناحیه از بدن می‌تواند شکل‌های مختلفی داشته باشد‌‌.

شکل ظاهری قارچ پوستی

قارچ پوستی قرمز رنگ

قارچ پوستی در اکثر موارد با قرمزی همراه است. این قرمزی می‌تواند در هر نوع از قارچ پوستی، در هر ناحیه‌ای از بدن که تحت تأثیر قارچ قرار گرفته، ایجاد شود. قرمزی قارچ پوستی به دلیل التهاب ایجاد شده توسط عفونت قارچی است. قارچ‌ها به لایه‌های بیرونی پوست حمله می‌کنند و سیستم ایمنی بدن را برای مقابله با آنها تحریک می‌کنند. این امر منجر به التهاب، قرمزی، خارش و سایر علائم می‌شود. شدت قرمزی قارچ پوستی می‌تواند متفاوت باشد. در برخی موارد، قرمزی ممکن است خفیف باشد و به سختی قابل مشاهده باشد. در موارد دیگر، قرمزی ممکن است شدید باشد و با التهاب، تورم و خارش قابل توجه همراه باشد. عوامل مختلفی می‌توانند بر شدت قرمزی قارچ پوستی تأثیر بگذارند، از جمله:

• نوع قارچ
• محل عفونت
• شدت عفونت

علت به وجود آمدن قارچ پوستی

همان‌طور که قبلاً گفته شد، قارچ پوستی، که به آن درماتوفیتوز یا کچلی هم گفته می‌شود، یک عفونت قارچی است که توسط قارچ‌های خاصی به نام درماتوفیت ایجاد می‌شود. این قارچ‌ها به طور طبیعی روی پوست، مو و ناخن انسان زندگی می‌کنند و معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌کنند. اما گاهی اوقات، به خصوص در شرایط گرم و مرطوب، می‌توانند به سرعت تکثیر شده و باعث عفونت شوند.

راه‌های انتقال قارچ پوستی

راه‌های زیادی برای انتقال قارچ‌ پوستی وجود دارد اما مهم‌ترین و اصلی‌ترین راه‌های انتقال قارچ پوستی عبارتند از:

• تماس مستقیم با پوست فرد یا حیوان آلوده
• استفاده از وسایل شخصی مشترک
• تماس با خاک یا سطوح آلوده
• تماس با حیوانات آلوده

همچنین عوامل دیگری که می‌توانند خطر ابتلا به قارچ پوستی را افزایش دهند:

• زندگی در محیط‌های گرم و مرطوب
• ضعف سیستم ایمنی
• پوشیدن لباس‌های تنگ
• برخی از بیماری‌ها

تشخیص قارچ پوستی

وقتی کوچک‌ترین علائمی از قارچ پوستی ظاهر می‌شود، بهترین کار مراجعه به پزشک است. تشخیص قارچ پوستی، معمولاً توسط پزشک بر اساس معاینه فیزیکی و بررسی علائم انجام می‌شود. در برخی موارد، ممکن است برای تأیید تشخیص، آزمایش‌های بیشتری نیز لازم باشد. در ابتدا، پزشک در مورد تاریخچه پزشکی شما، مدت زمان و محل علائمتان، و هرگونه عامل زمینه‌ساز که ممکن است داشته باشید، سؤال خواهد کرد و سپس به دنبال ضایعات پوستی مانند قرمزی، خارش، پوسته پوسته شدن، ترک خوردن یا تاول خواهد بود. اگر شدت علائم زیاد باشد، ممکن است پزشک برای بررسی دقیق‌تر قارچ، از ضایعات پوستی نمونه‌برداری کند. تشخیص زود هنگام و درمان قارچ پوستی مهم است تا از گسترش عفونت و ایجاد عوارض جلوگیری شود.

درمان قارچ پوستی

درمان قارچ پوستی به نوع قارچ، شدت عفونت و محل عفونت بستگی دارد. قارچ پوستی باید به سرعت درمان شود. در حالی که این عفونت پوستی معمولاً خطرناک نیست، اما می‌تواند ناراحت ‌کننده باشد و اگر درمان نشود، گسترش یابد و عوارض ناخوشایندی ایجاد کند. روش‌های درمان قارچ پوستی عبارتند از:

• قرص ضد قارچ پوستی قوی
• آمپول ضد قارچ پوستی
• پماد درمان قارچ پوستی (کرم ضد قارچ پوستی)
• صابون ضد قارچ پوستی
• قطره کانازول برای قارچ پوستی
• محلول ضد قارچ پوستی

همچنین درمان‌های خانگی نیز می‌توانند برای درمان قارچ پوستی و کاهش علائم آن استفاده شوند که شامل استفاده از موارد زیر می‌شوند:

• چای درخت دارچین
• سرکه سیب ‌ترش
• آلوئه‌ورا
• روغن زیتون

قرص ضد قارچ پوستی قوی

برای تعیین قوی‌ترین قرص ضد قارچ، باید به نحوه عملکرد آن‌ها اشاره کرد. نحوه عملکرد قرص‌های ضد قارچ پوست برای درمان قارچ پوستی به نوع قارچی که عفونت را ایجاد می‌کند و نوع داروی ضد قارچ بستگی دارد. با این حال، به طور کلی، قرص‌های ضد قارچ پوست با یکی از دو روش زیر عمل می‌کنند:

• اختلال در تولید غشاء سلولی قارچ: ایتراکونازول، فلوکونازول، تربینافین
• اختلال در تولید مثل قارچ: گریزئوفولین

پزشک با توجه به نوع و شدت قارچ پوستی، مناسب­ترین قرص را تجویز می­کند.

آمپول ضد قارچ پوستی

در برخی موارد می‌توان از آمپول‌های ضد قارچ برای درمان عفونت‌های قارچی پوست استفاده کرد. آمپول‌های ضد قارچ معمولاً برای درمان عفونت‌های قارچی شدید یا تهدید کننده که به درمان‌های موضعی یا خوراکی پاسخ نمی‌دهند، استفاده می‌شوند. انواع مختلفی از آمپول‌های ضد قارچ وجود دارد که می‌توان برای درمان عفونت‌های قارچی پوست استفاده کرد. برخی از آمپول‌های ضد قارچ رایج که برای عفونت‌های قارچی پوست استفاده می‌شوند عبارتند از:

• آمفوتریسین B
• کاسپوفونژول
• ووریکونازول

پماد درمان قارچ پوستی (کرم ضد قارچ پوستی)

پمادهای ضد قارچ نوعی داروی موضعی هستند که برای درمان عفونت‌های قارچی پوست، مانند پای ورزشکار، کرم حلقوی و تینآ کروپورس استفاده می‌شوند. آنها با کشتن یا متوقف کردن رشد قارچی که باعث عفونت می‌شود. برخی از پمادهای ضد قارچ رایج عبارتند از:

• تربینافین (لامیسیل)
• کلوتیمازول
• میکونازول
• توینافیل

صابون ضد قارچ پوستی

صابون‌های ضد قارچ نوعی صابون هستند که حاوی مواد ضد قارچی هستند که می‌توانند به درمان یا جلوگیری از عفونت‌های قارچی پوست کمک کنند. برخی از صابون‌های ضد قارچ رایج عبارتند از:

• صابون ضد قارچ گوگرد
• صابون ضد قارچ زینک پریتیون
• صابون ضد قارچ تتراسیکلین

قطره کانازول برای قارچ پوستی

قطره کانازول، که با نام کلوتریمازول نیز شناخته می‌شود، دارویی ضد قارچ است که برای درمان عفونت‌های قارچی پوست، از جمله تینئا پدیس (پای ورزشکار)، کرم حلقوی و Tinea corporis استفاده می‌شود. این دارو با از بین بردن یا متوقف کردن رشد قارچی که باعث عفونت می‌شود عمل می‌کند. قطره کانازول با اختلال در غشای سلولی قارچ عمل می‌کند. این امر منجر به ایجاد سوراخ‌هایی در غشای سلولی قارچ می‌شود که باعث نشت مواد حیاتی سلولی و مرگ قارچ می‌شود. به طور معمول، قطره کانازول باید به مدت 2 تا 4 هفته، یک یا دو بار در روز استفاده شود.

محلول ضد قارچ پوستی

محلول ضد قارچ پوستی روش دیگری است که برای درمان قارچ پوستی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع محلول با کشتن یا متوقف کردن رشد قارچی که باعث عفونت می‌شود عمل می‌کند. این محلول‌ها نیز انواع مختلفی دارند که هر کدام بسته به نوع قارچ پوستی، استفاده می‌شوند. تربینافین، کلوتیمازول، میکونازول و توینافیل علاوه بر پماد، به شکل محلول نیز وجود دارند که می‌توان آن‌ها را از رایج‌ترین انواع محلول‌های ضد قارچ شناخت.

درمان خانگی قارچ پوستی

یکی از روش‌های درمان قارچ پوستی، درمان خانگی آن است که محبوبیت خاص خود را دارد. درمان خانگی در دسترس، ارزان و غیر شیمیایی است اما ممکن است برای همه نوع قارچ پوستی یا شدت‌های مختلف آن مناسب نباشد. با این حال، درمان قارچ پوستی به طور خانگی همیشه یکی از انتخاب‌های افراد است که می‌تواند با استفاده از موارد زیر انجام شود:

چای درخت دارچین

دارچین خواص ضد التهابی دارد و استفاده از چای دارچین به عنوان یک درمان خانگی برای تسکین علائم قارچ پوستی، مانند خارش و قرمزی، نتایج مثبتی دارد.

سرکه سیب ترش

سرکه سیب به دلیل خواص ضد قارچی خود شناخته شده است. برای استفاده از آن، یک قسمت سرکه سیب را با یک قسمت آب مخلوط کرده و روی ناحیه آسیب دیده بمالید. بگذارید 15 تا 30 دقیقه بماند و سپس با آب بشویید. این کار را دو بار در روز تکرار کنید.

آلوئه ورا

آلوئه ورا، گیاهی با برگ‌های گوشتی و خاردار، به دلیل خواص درمانی متعدد خود در طب سنتی و مدرن مورد توجه قرار گرفته است. ژل موجود در برگ‌های این گیاه سرشار از ویتامین‌ها، مواد معدنی، آنزیم‌ها و ترکیبات ضد التهابی است. آلوئه‌ورا به دلیل داشتن ترکیبات ضد التهابی مانند آلوئین و اسید سالیسیلیک می‌تواند به کاهش التهاب، قرمزی و تورم پوست کمک کند. این خاصیت آلوئه ورا آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای تسکین التهابات تبدیل می‌کند. همچنین آلوئه‌ورا دارای خواص ضد میکروبی و ضد قارچی است که می‌تواند به مبارزه با عفونت‌ها و جلوگیری از رشد میکروب‌ها و قارچ‌ها کمک کند. این خاصیت آلوئه ورا می‌تواند در درمان التهابات پوستی، عفونت‌های قارچی و زخم‌ها مؤثر باشد.

روغن زیتون برای قارچ‌ پوستی

روغن زیتون، مایع طلایی معجزه‌ گر، از دیرباز به عنوان اکسیر سلامتی و زیبایی شناخته شده است. این ماده مغذی که از فشردن میوه‌های زیتون به دست می‌آید، نه تنها طعم بی ‌نظیری به غذاها می‌بخشد، بلکه خواص بی‌شماری برای سلامتی بدن و زیبایی پوست و مو دارد. روغن زیتون دارای خواص ضد التهابی است که می‌تواند به کاهش التهاب در بدن کمک کند. این خاصیت روغن زیتون می‌تواند در درمان التهاب ناشی از قارچ‌ پوستی مؤثر باشد.

درمان سریع قارچ پوستی

در حالی که هیچ راه حل فوری برای درمان قارچ پوستی وجود ندارد اما با اقدامات مناسب می‌توان روند بهبودی را سرعت بخشیده و از عود مجدد عفونت جلوگیری کرد.

مهم‌ترین اقدام در مرحله اول، مراجعه به پزشک و دریافت تشخیص و درمان مناسب است. پزشک با توجه به نوع و شدت عفونت، داروهای ضد قارچی موضعی یا خوراکی را تجویز خواهد کرد. در کنار داروها، می‌توان اقدامات دیگری را نیز برای تسریع روند بهبودی انجام داد:

• محل عفونت را تمیز و خشک نگه دارید. از آب گرم و صابون ملایم برای شستشوی ناحیه استفاده کنید و از مالیدن یا خاراندن آن خودداری کنید.
• از پوشیدن لباس‌های تنگ یا غیر قابل تنفس که باعث تعریق می‌شوند خودداری کنید. لباس‌های نخی و گشاد بپوشید که به گردش هوا در ناحیه آسیب‌دیده کمک می‌کنند.
• از جوراب‌های نخی استفاده کنید و آنها را روزانه عوض کنید. جوراب‌های مرطوب و گرم می‌توانند به رشد قارچ کمک کنند.
• از به اشتراک گذاشتن وسایل شخصی مانند حوله و لباس با دیگران خودداری کنید. قارچ پوستی می‌تواند به راحتی از طریق تماس با وسایل آلوده منتقل شود.
• داروهای ضد قارچی تجویز شده توسط پزشک را طبق دستور مصرف کنید. دوره درمان را حتی اگر علائمتان از بین رفت، به طور کامل ادامه دهید.

بهتر است اگر درمان قارچ پوستی خیلی طولانی شد و یا علائم و عوارض دیگر و شدیدتری بروز کرد، حتماً به پزشک متخصص مراجعه شود.

نتیجه گیری

در این نوشته از سایت کلینیک فخرایی، به توضیح روش‌های مختلف درمان قارچ پوستی پرداخته شد. قارچ پوستی انواع مختلفی دارد و هر کدام نیازمند درمان مناسب خود است. مهم‌ترین مرحله در درمان قارچ پوستی، مراجعه به پزشک و تشخیص سریع نوع قارچ است