آیا تا به حال با جوش‌های دردناک و بزرگ روی پوستتان روبه‌رو شده‌اید؟ جوش‌هایی که از لحظه‌ی ظاهر شدن ایجاد درد و احساس ناراحتی می‌کنند. سلامت و شادابی پوست از مهم‌ترین دغدغه‌های زیباجویان در تمامی دوران بوده است. حال ممکن است بنا بر دلایل و شرایط مختلف سلامت و شادابی پوست در خطر بیفتد و علاوه بر تحت تأثیر قرار دادن ظاهر، باعث ایجاد درد و خارش نیز بشود. جوش های چرکی یکی از انواع مشکلاتی هست که ممکن است سلامت پوست را با چالش مواجه کند. جوش چرکی شکل جدی‌تری از جوش معمولی است که سبب به وجود آمدن کیست‌ها و برآمدگی‌های بزرگ و ملتهب و چرکی روی صورت می‌شود. احتمال ابتلا به جوش های چرکی و دردناک در زنان و مردان یکسان است. به دلیل ظاهر ناخوشایندی که این جوش‌ها به ویژه در ناحیه‌ی صورت دارند، افراد به دنبال درمان آن هستند. در این مقاله با درمان جوش های چرکی و دردناک، دلایل ایجاد و علائم آن آشنا خواهیم شد.
جوش های چرکی و دردناک چیست؟
جوش‌های چرکی که به آنها آکنه نیز گفته می‌شود، نوع شدیدتری از جوش هستند که باعث ایجاد کیست‌های چرکی بزرگ و ملتهب روی سطح پوست می‌گردند. این جوش‌ها برخلاف دیگر اشکال مختلف آکنه، تا حد زیادی دردناک هستند و معمولاً هنگام اجتماع چربی و سلول‌های مرده پوست در اعماق فولیکول‌ها به وجود می‌آیند. بروز این نوع آکنه برای پسران در دوران بلوغ شایع‌تر است، با این حال در بعضی موارد بنا به دلایلی همچون عدم تعادل هورمونی، استرس و اضطراب و… این مشکل تا بزرگسالی نیز ادامه پیدا می‌کند.
با اینکه درمان‌های مؤثری برای این جوش‌های چرکی و دردناک وجود دارند، ممکن است در برابر این درمان‌ها مقاومت کنند. برآمدگی‌ها به آرامی بهبود می‌یابند و هنگامی که یکی در حال از بین رفتن است، به نظر می‌رسد بقیه در حال رشد کردن هستند. بسته به شدت درگیری پوست، جوش چرکی می‌تواند باعث استرس روحی و یا اثر زخم روی پوست شود. اگر هرچه زودتر درمان شروع شود، ریسک به وجود آمدن این مشکلات نیز کمتر می‌شود.
علت جوش های چرکی صورت؟
علت آکنه و جوش‌های چرکی معمولا به دلیل بسته شدن منافذ پوست و تجمع سلول‌های مرده در فولیکول‌ها است. این منافذ در اثر اتفاقات زیر بسته می‌شوند:
- چربی اضافی روی پوست
- تغییرات هورمونی بدن در دوران بارداری، زایمان و یا هنگام قاعدگی
- استفاده از قرص‌های ضدبارداری
- تعریق زیاد
- لوازم آرایش بی‌کیفیت
- عوامل ژنتیکی
- استرس و اضطراب بیش از حد
- بیماری‌هایی مانند پسوریازیس، آبله‌مرغان و روزاسه
- کاندیدیازیس یا همان عفونت‌های قارچی پوست
- فولیکولیت به معنای التهاب و عفونت در فولیکول‌ها
- پسوریازیس که نوعی بیماری پوستی مزمن است که با شکل‌گیری جوش چرکی و خارش پوست همراه است.
چگونه از ایجاد جوش های چرکی پیشگیری کنیم؟
راه‌هایی وجود دارد که می‌توان با استفاده از آنها از بروز جوش‌های چرکی و دردناک جلوگیری کرد. در ادامه مقاله با این راه‌ها آشنا خواهیم شد.
- از محصولات آرایشی بدون چربی استفاده کنید و قبل از خواب حتماً آرایش خود را پاک کنید.
- قبل از استفاده از کرم اصلاح، پوست و ریش خود را با آب گرم و صابون بشویید.
- از قرار گرفتن زیاد در معرض آفتاب خودداری کنید؛ زیرا این امر باعث تولید سبوم بیشتر در پوست می‌شود و حتماً از کرم ضدآفتاب استفاده کنید.
- از اضطراب و استرس خودداری کنید؛ زیرا می‌تواند باعث افزایش تولید کورتیزول و آدرنالین شود که باعث به وجود آمدن این جوش‌ها می‌شود.
- دست‌های خود را قبل از استفاده از لوسیون، کرم یا لوازم آرایشی و حتماً بشویید.
- مصرف غذاهای چرب و فست فود و نوشیدنیهای حاوی قند را کنار بگذارید و به جای آن مصرف غذاهای حاوی فیبر و آنتی‌اکسیدان را در رژیم غذایی خود افزایش دهید.
- صورت خود را با شوینده‌های ملایم مخصوص پوست خود شست و شو دهید.
- استفاده از مرطوب کننده و آبرسان برای جلوگیری از دهیدراته شدن پوست.
- استفاده از محصولات ضد جوش و اسکراب‌ها
روش‌های خانگی برای درمان جوش های چرکی و دردناک
روش‌های ساده و خانگی برای درمان این جوش‌ها وجود دارند اما در صورت شدید و مزمن بودن این جوش‌ها ممکن است خیلی اثربخش نباشند. اگر جوش چرکی خفیف یا در مراحل اولیه است روش‌های خانگی زیر می‌تواند در درمان و از بین بردن آن مؤثر باشد.
استفاده از کمپرس گرم برای درمان جوش های چرکی
کمپرس گرم با افزایش جریان خون باعث کاهش التهاب جوش‌ها می‌شود. پارچه‌ای را در آب گرم خیس کرده و آب اضافه آن را بگیرید و روزی دو بار به مدت ۲۰ دقیقه روی ناحیه جوش بگذارید و به هیچ وجه جوش‌ها را نکنید؛ چون جای آن باقی می‌ماند.
روغن درخت چای برای درمان جوش های چرکی
روغن درخت چای دارای خواص ضد باکتری، ضد قارچ و ضد التهابی است و برای درمان جوش‌های چرکی و دردناک در خانه بسیار مناسب است. می‌توانید روغن درخت چای را به صورت موضعی بر روی جوش‌های صورت استفاده کنید، به این صورت که یک قطره روغن درخت چای، به طور مستقیم روی جوش مالیده و بگذارید تا خشک شود. این کار را دو مرتبه در روز انجام دهید.
عسل طبیعی برای درمان جوش‌های چرکی
از عسل طبیعی می‌توان برای از بین بردن جوش‌های چرکی استفاده کرد؛ کاهش و درمان التهاب‌ها نیز با کمک عسل امکان پذیر می‌باشد. همچنین عسل طبیعی حکم یک لایه بردار طبیعی را دارد، به این معنی که با استفاده از عسل روی پوست صورت، پوست‌های خشک و کدر از بین رفته و سلول‌های جدید روی صورت جایگزین می‌شوند. ساده‌ترین روشی که می‌توان از خواص عسل طبیعی برای جوش بهره‌مند شد، قرار دادن لایه‌ای عسل روی پوست است. کافی‌ست عسل را به آرامی روی پوست بمالید و مدتی صبر کنید تا عسل به بهبود جوش چرکی کمک کند.
ژل آلوئه ورا برای درمان جوش های چرکی
آلوئه‌ورا دارای خواص ضدالتهاب، آنتی اکسیدان و آنتی‌باکتریال است و از زمان قدیم برای التیام زخم‌ها و از بین بردن درد از آن استفاده می‌شد. ژل آلوئه ورا برای از بین بردن جوش نیز بسیار مفید است. استفاده از آلوئه ورای خالص و مالش آن روی صورت به‌عنوان پاک‌کننده باعث تقویت جریان خون در پوست و مرگ باکتری‌های مضر برای پوست می‌شود. می‌توانید بگذارید آلوئه ورا یک شب روی پوست بماند و صبح آن را بشویید.
مراجعه به پزشک برای جوش های چرکی و دردناک
نیازی نیست برای یک جوش ساده به پزشک مراجعه کنید. اما اگر شرایط زیر برایتان اتفاق افتاد، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید:
- اگر همزمان با بروز جوش‌های چرکی و دردناک به تب مبتلا شدید.
- اگر پوست اطراف جوش قرمز و رگه‌های خونی اطراف آن تشکیل شد.
- اگر جوش‌های زیادی در کنار هم تشکیل شد یا عفونت آنها تخلیه نشد.
- اگر جوش‌های چرکی بیش از حد متورم شدند.
- اگر درمان‌های خانگی مؤثر نبودند و جوش‌ها بهبود پیدا نکردند.
روش‌های پزشکی برای درمان جوش های چرکی و دردناک
علاوه بر روش‌های موضعی و خانگی، روش‌های پزشکی نیز برای درمان جوش‌های چرکی و دردناک وجود دارند که به مراتب از روش‌های دیگر قوی‌تر و مؤثرتر هستند. در صورتی که روش‌های خانگی اثربخش نباشند می‌توان با مراجعه به پزشک متخصص و گرفتن مشاوره اقدام به استفاده از روش‌های پزشکی برای حل این مشکل کرد. در ادامه مقاله به بررسی روش‌های پزشکی درمان جوش‌های چرکی و دردناک خواهیم پرداخت.
دارو درمانی برای درمان جوش های چرکی
یکی از انتخاب‌های پزشکان برای درمان انواع آکنه‌های پوستی استفاده از داروهاست. بخش زیادی از این داروها را آنتی‌بیوتیک‌ها در بر می‌گیرند. داروهای هورمونی نیز بخشی از این داروهای ضد جوش هستند. انواع داروهای ضد جوش شامل موارد زیر هستند:
- آنتی‌بیوتیک‌ها: به دو نوع موضعی و خوراکی تقسیم می‌شوند. نوع موضعی کرم‌ها و لوسیون‌هایی هستند که در ترکیبات آنها از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده شده است که می‌توانند به کاهش شدت موارد شدید آکنه و درمان جوش صورت کمک کنند. نوع خوراکی قرص‌های آنتی‌بیوتیک هستند. درصورتی‌که جوش چرکی متوسط تا شدید دارید، ممکن است برای کاهش باکتری‌ها به مصرف آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی مانند داروی ایزوترتینوئین نیاز داشته باشید.
- داروهای هورمونی: اسپیرونولاکتون از داروهای ضد جوش خوراکی است که به درمان جوش‌های چرکی و دردناک هورمونی در زنانی که در دهه ۲۰ و ۳۰ سالگی هستند و همچنین زنانی که در دوران پیش از یائسگی و یائسگی هستند، کمک می‌کند.
- راکوتان: از مشتقات قوی ویتامین آ هست. این دارو ممکن است برای افرادی تجویز شود که آکنه متوسط یا شدید دارند و به سایر درمان‌ها پاسخ نداده‌اند. این قرص دارای عوارض شدید مانند بیماری‌های التهابی روده و افسردگی نیز هست پس حتماً باید با تجویز پزشک و در دوز مشخص مصرف شود.
لیزر برای درمان جوش های چرکی
جوش چرکی، زمانی ایجاد می‌شود که سلول‌های مرده پوست و چربی همراه با باکتری‌ها در منافذ پوست انباشته شوند که این خود نیز دلایل متفاوتی دارد که پیش‌تر بررسی کردیم. گاهی ایجاد جوش‌های چرکی و دردناک متعدد در صورت یا بدن می‌تواند آثاری از خود برجای بگذارد که حتی پس از مدت‌ها نیز بدن توان درمان و ترمیم آنها را نداشته باشد، که بایستی از روش‌های مناسب پزشکی برای حل این مشکل استفاده کرد.
در این روش، لیزر با استفاده از اشعه، جای جوش را محو می‌کند. اشعه لیزر تا لایه‌های عمیق از پوست نفوذ می‌کند و سبب تحریک کلاژن‌سازی و ایجاد سلول‌های پوستی جدید می‌شود. لیزرها، نورهای قوی تک‌رنگی هستند که به یک بازه باریک طول موج، محدود می‌شوند. این نورهای تک رنگ روی پوست شما تابیده می‌شوند تا فیبروپلاست‌های پوست را تحریک کنند. این فیبروپلاست‌ها کلاژن و الاستین را که در اثر تشکیل جای جوش از بین رفته‌اند، بازسازی می‌کنند و در نهایت اثری از جوش بر روی پوست باقی نمی‌ماند.
تخلیه جوش چرکی
فشار دادن جوش‌های چرکی بسیار وسوسه‌انگیز به نظر می‌آید هرچه باشد التیام جوش زمان می‌برد و هنگام فشردن یک جوش به نظر می‌رسد که ناراحتی در عرض چند ثانیه حل می‌شود اما باید از انجام این کار به شدت بپرهیزید زیرا در مکانیسم التیام طبیعی پوست دخالت می‌کنید و خود را در معرض خطر بالاتری از زخم و عفونت قرار می‌دهید که بدتر از جوش چرکی موقتی روی پوست نیز بدتر و سخت‌تر است. در صورت تخلیه یک جوش و از بین بردن سطح پوستی امکان بروز جای زخم دائمی در محل جوش وجود خواهد داشت. در صورتی که جوش عفونی باشد، ترکاندن آن می‌تواند سبب انتشار باکتری به دیگر منافذ و فولیکول‌های مو شده و این جوش‌ها را در سطح پوست گسترش دهد.
همچنین در صورت تلاش برای تخلیه یک جوش و عدم موفقیت در انجام آن ممکن است محتویات داخل جوش به عمق پایین‌تری از پوست برود. این شرایط سبب انسداد بیشتر منافذ شده، جوش‌ها را بیش از پیش آشکار کرده و یا باعث التهاب زیر پوستی می‌شود.
نتیجه گیری
جوش‌های چرکی و دردناک در شرایط متفاوتی ممکن است بروز کنند، راه‌هایی برای جلوگیری از این اتفاق نیز وجود دارد که اکثرا حول محور رعایت بهداشت پوست هستند. شرایطی نیز وجود دارند که جدی‌تر هستند مانند بیماری‌هایی که باعث بروز این جوش‌های چرکی و دردناک می‌شوند که در این صورت بهتر است با پزشک متخصص مشورت شده و به دنبال راه درمان برای بیماری بود. در کل این جوش‌های چرکی خطرناک نیستند و تنها بر ظاهر تأثیر منفی می‌گذارند و باعث کاهش اعتماد به نفس در افراد می‌شوند. در صورت خفیف بودن این جوش‌ها، روش‌های ساده و خانگی نیز برای درمان آنها وجود دارد که شامل روش‌های موضعی و خوراکی می‌شود. توصیه می‌شود از اقدام به تخلیه جوش برای درمان جوش های چرکی به شدت بپرهیزید؛ زیرا باعث ایجاد اثرات گاها غیر قابل حل شدنی می‌شود.
