اسکلرودرمی (به انگلیسی: Scleroderma) یک بیماری خودایمنی مزمن است که پوست و بافت همبند را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری باعث سفت شدن و ضخیم شدن پوست می‌شود و همچنین می‌تواند اعضای داخلی بدن مانند ریه‌ها، قلب، کلیه‌ها و دستگاه گوارش را درگیر کند.
دو نوع اصلی اسکلرودرمی وجود دارد:
- اسکلرودرمی سیستمیک (SSc): این نوع شایع‌تر است و کل بدن را درگیر می‌کند.
- اسکلرودرمی موضعی (LS): این نوع فقط پوست و بافت‌های زیرین آن را در یک ناحیه خاص از بدن تحت تاثیر قرار می‌دهد.
علت اسکلرودرمی ناشناخته است، اما محققان بر این باورند که عوامل ژنتیکی و محیطی در ایجاد آن نقش دارند.
در افراد مبتلا به اسکلرودرمی، سیستم ایمنی به اشتباه به سلول‌های سالم بدن حمله می‌کند و باعث التهاب و تولید بیش از حد کلاژن می‌شود. کلاژن پروتئینی است که به پوست و بافت همبند استحکام می‌بخشد. علائم اسکلرودرمی به نوع و شدت بیماری بستگی دارد. برخی از علائم شایع این بیماری عبارتند از:
- سفت شدن و ضخیم شدن پوست: این علامت معمولاً در دست‌ها، پاها و صورت شروع می‌شود و به تدریج به سایر قسمت‌های بدن گسترش می‌یابد.
- خشکی و پوسته پوسته شدن پوست: پوست افراد مبتلا به اسکلرودرمی به دلیل کمبود رطوبت، خشک و پوسته پوسته می‌شود.
- لکه‌های قهوه‌ای یا بنفش روی پوست: این لکه‌ها به دلیل افزایش تولید ملانین ایجاد می‌شوند.
- تورم و درد مفاصل: التهاب و سفتی مفاصل می‌تواند باعث درد و محدودیت حرکتی شود.
- خستگی: افراد مبتلا به اسکلرودرمی به دلیل التهاب و درد مداوم، اغلب احساس خستگی می‌کنند.
- مشکلات ریوی: اسکلرودرمی می‌تواند باعث ایجاد بافت اسکار در ریه‌ها شود که تنفس را دشوار می‌کند.
- مشکلات قلبی: اسکلرودرمی می‌تواند باعث ضخیم شدن عضله قلب و دریچه‌های قلبی شود.
- مشکلات گوارشی: اسکلرودرمی می‌تواند باعث مشکل در بلع، سوء هاضمه و یبوست شود.
درمان اسکلرودرمی وجود ندارد، اما داروهایی می‌توانند به کنترل علائم و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به این بیماری کمک کنند.
درمان‌های معمول اسکلرودرمی عبارتند از:
- داروهای ضد التهاب: این داروها می‌توانند به کاهش التهاب و درد کمک کنند.
- داروهای ضد فشار خون: این داروها می‌توانند به کاهش فشار خون بالا که در برخی از افراد مبتلا به اسکلرودرمی شایع است، کمک کنند.
- داروهای ضد اسپاسم: این داروها می‌توانند به شل شدن عضلات صاف در دستگاه گوارش و بهبود مشکلات گوارشی کمک کنند.
- ایمونوتراپی: این درمان از داروهایی برای سرکوب سیستم ایمنی و کاهش التهاب استفاده می‌کند.
- فیزیوتراپی: این درمان می‌تواند به بهبود دامنه حرکتی مفاصل و کاهش درد کمک کند.
در موارد شدید اسکلرودرمی، پیوند اعضا مانند پیوند ریه یا قلب ممکن است لازم باشد. اگرچه اسکلرودرمی یک بیماری جدی است، اما با درمان مناسب، بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری می‌توانند زندگی طولانی و پرباری داشته باشند.
