ملانوما نوعی سرطان پوست است که از سلول‌های تولیدکننده رنگدانه به نام ملانوسیت ایجاد می‌شود. ملانوسیت‌ها سلول‌هایی هستند که به پوست شما رنگ می‌دهند. ملانوما می‌تواند در هر جایی از بدن، از جمله در چشم‌ها و به ندرت در داخل بدن مانند روده و ریه، رخ دهد. ملانوما جدی‌ترین نوع سرطان پوست است، زیرا به سرعت رشد می‌کند و می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن سرایت کند. با این حال، اگر زود تشخیص داده شود، بسیار قابل درمان است. علائم هشدار دهنده اولیه ملانوما عبارتند از:
- تغییر در ظاهر خال‌های موجود: این شامل تغییر در اندازه، شکل، رنگ یا احساس خال است.
- ایجاد لکه‌های جدید پوستی: این لکه‌ها ممکن است قهوه‌ای، سیاه یا قرمز باشند و ممکن است نامنظم یا خالدار به نظر برسند.
قانون ABCDE می‌تواند به شما در یادآوری علائم هشدار دهنده ملانوما کمک کند:
- A: عدم تقارن (Asymmetry): دو نیمه خال یکسان به نظر نمی‌رسند.
- B: حاشیه (Border): حاشیه‌های خال ناهموار، تار یا نامنظم هستند.
- C: رنگ (Color): رنگ خال ناهموار است و ممکن است شامل سایه‌های قهوه‌ای، سیاه و برنزه باشد.
- D: قطر (Diameter): قطر خال بزرگتر از 6 میلی‌متر (به اندازه یک پاک‌کن) است.
- E: تکامل (Evolving): خال در چند هفته یا ماه گذشته تغییر کرده است.
برخی از عوامل می‌توانند خطر ابتلا به ملانوما را افزایش دهند، از جمله:
- قرار گرفتن در معرض نور خورشید: قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید، به ویژه اشعه ماوراء بنفش (UV) ، مهم‌ترین عامل خطر ابتلا به ملانوما است.
- داشتن خال‌های زیاد: افرادی که تعداد زیادی خال دارند، به ویژه خال‌های بزرگ یا غیرطبیعی، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به ملانوما هستند.
- سابقه خانوادگی ملانوما: اگر یکی از اعضای خانواده شما به ملانوما مبتلا شده باشد، شما در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستید.
- داشتن پوست روشن: افراد با پوست روشن، موهای روشن و چشمان آبی یا سبز بیشتر در معرض ابتلا به ملانوما هستند.
- ضعف سیستم ایمنی: افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند، مانند افراد مبتلا به ایدز یا کسانی که داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به ملانوما هستند.
شما می‌توانید با انجام اقداماتی برای کاهش قرار گرفتن در معرض نور خورشید و معاینه منظم پوست خود برای خال‌های جدید یا در حال تغییر، خطر ابتلا به ملانوما را کاهش دهید.
اگر پزشک مشکوک به ملانوما باشد، از پوست شما نمونه‌برداری می‌کند. نمونه‌برداری شامل برداشتن یک تکه کوچک از پوست برای بررسی در زیر میکروسکوپ است. اگر ملانوما تأیید شود، درمان به مرحله سرطان و سلامت کلی شما بستگی دارد. درمان‌های ملانوما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- جراحی: این شامل برداشتن تمام سرطان و مقداری از بافت سالم اطراف آن است.
- شیمی درمانی: از داروها برای از بین بردن سلول‌های سرطانی در بدن استفاده می‌شود.
- پرتودرمانی: از پرتوهای X پرانرژی یا سایر انواع تابش برای از بین بردن
