فاکتورهای رشد مولکولهای طبیعی هستند که به طور کلی پروتئین یا استروئیدی هستند و در رشد و تمایز سلولهای مختلف نقش دارند. آنها نوعی سیتوکین هستند که سیگنالهایی را به سلولها برای تکثیر، تمایز یا انجام سایر عملکردها ارسال میکنند. فاکتورهای رشد در بسیاری از فرآیندهای بیولوژیکی مهم از جمله رشد جنینی، ترمیم زخم، پاسخ ایمنی و سرطان نقش دارند. برخی از نمونههای مهم فاکتورهای رشد عبارتند از:
- فاکتور رشد اپیدرمی (EGF): این فاکتور در رشد و ترمیم پوست، قرنیه و سایر بافتها نقش دارد.
- فاکتور رشد فیبروبلاست (FGF): این فاکتور در رشد و تکثیر فیبروبلاستها، سلولهایی که بافت همبند را تشکیل میدهند، نقش دارد.
- فاکتور رشد انسولین (IGF): این فاکتور در رشد و تکامل کلی بدن نقش دارد.
- فاکتور رشد عصبی (NGF): این فاکتور در رشد، حفظ و بقای سلولهای عصبی نقش دارد.
- فاکتور تمایز سلول بنیادی (BMP): این فاکتور در تمایز سلولهای بنیادی به انواع مختلف سلولها نقش دارد.
فاکتورهای رشد میتوانند از طریق مکانیسمهای مختلفی بر روی سلولها اثر بگذارند. آنها معمولاً به گیرندههای خاصی روی سطح سلول متصل میشوند و این امر باعث فعال شدن یک سری مسیرهای سیگنالدهی میشود که در نهایت منجر به تغییرات در بیان ژن و عملکرد سلول میشود. نقش فاکتورهای رشد در رشد و تکامل به خوبی شناخته شده است. با این حال، تحقیقات اخیر نشان داده است که آنها در سایر فرآیندهای مهم مانند پیری، بیماری و مرگ سلولی نیز نقش دارند. درک بهتر عملکرد فاکتورهای رشد میتواند منجر به توسعه درمانهای جدید برای طیف گستردهای از بیماریها شود.